(Fen Bilimleri Enstitüsü,
)
Adalı, Nahide İlknur; Gönenç, İ. Ethem; Çevre Mühendisliği; Environmental Engineering
Bu çalışmada, bir havzada, yayılı kirletici kaynaklardan oluşan azot ve fosfor yüklerinin modellenmesi amaçlanmıştır. Bu yolla, Köyceğiz Gölü – Dalyan Lagün Havzası’na gelen nütrient yükleri dağılımının ortaya konulması hedeflenmiştir. Bu amaç doğrultusunda bölgede uygulanması uygun görülen model Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) tabanlı MONERIS modeli olmuştur. Havza, Köyceğiz Gölü ve Dalyan Lagün Havzası olarak iki ana alt havzada incelenmiş ve bunlar da kendi içlerinde althavzalara ayrılmışlardır. MONERIS modelinin gereği olarak, noktasal ve yayılı kaynaklar belirlenmiş ve modeli oluşturan denklemler zinciri ile her alt havzaya gelen azot ve fosfor yükleri hesaplanmış ve grafikler halinde sunulmuştur. Alansal verilere dayanan MONERIS modelinin uygulanabilir hale getirilebilmesi için de GIS yardımı ile havza haritaları oluşturulmuştur. Havzada yayılı kaynaklar, atmosferik bozunma, yüzeysel akış, drenaj, yeraltısuyu, erozyon ve yerleşim bölgelerinden yüzeysel akış olmak üzere altı ana başlıkta incelenmiş ve havzaya nütrient girişinin en fazla yüzeysel akışlar sonucu olduğu tespit edilmiştir. Tüm havzada, noktasal kaynaklı yükler ile yayılı kaynak yükleri karşılaştırıldığında bu oranın N için sırasıyla %5 ve %95, P için ise %10 ve %90 olduğu görülmüştür.