Uzaktan Algılama Ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Yöntemiyle Göksu Deltası Kıyı Çizgisi Değişiminin İzlenmesi

Abstract

Dünyada olduğu gibi ülkemizde de kıyılar yerleşim, turizm, üretim, sanayi, ulaşım gibi değişik amaçlar için kullanılmakta ve bu çerçevede tahribatlara uğramaktadırlar. Kıyılarda bilinçsizce gerçekleştirilen fiziksel müdahaleler sonucunda, kıyıların hidrodinamik ve ekolojik yapısı bozulmakta ve bunların sonucunda kıyı erozyonu ya da istenmeyen katı madde yığılmaları meydana gelmektedir. Kıyılarda oluşan bu değişimlerin izlenmesi ve nedenlerinin anlaşılması amacıyla kıyı çizgisinin periyodik olarak belirlenmesi gerekmektedir. Günümüzde kıyı çizgisi değişiminin belirlenmesi için Uzaktan Algılama ve coğrafi bilgi sitemlerinden yaralanılmaktadır. Bu çalışmada, Anadolu’nun güney kıyılarında Akdeniz’e çıkıntı oluşturan Göksu Deltası’nın Uzaktan Algılama (UA) ve Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) kullanılarak 1980 yılından 2008 yılına kadar, 28 yıllık, kıyı çizgisi değişimi izlenmiş ve analiz edilmiştir. Yapılan çalışma, mevcut veriler ve arazi çalışmaları kapsamında incelenmiş ve ilgili kıyı şeridi sayısallaştırılarak (CBS) yardımı ile tarihsel kıyı değişimi çıkarılmıştır. Proje kapsamında 1/25 000 ve 1/100 000 ölçekli topoğrafik haritalar, Landsat TM ve Terra/Aster uydu görüntüleri ile Yüksek Su Seviyesi (YSS)’den alınan GPS (Global Positioning System) ölçümleri değerlendirilmiştir. Uzaktan algılama verilerinin UTM koordinat sistemine dönüştürülerek sayısallaştırılan topoğrafik haritalarla entegrasyonu sağlanmıştır. Değişik kaynaklardan elde edilen veriler yardımıyla yapılan istatistiksel değerlendirmeler sonucu deltadaki ilerleme ve gerileme alanları hesaplanmıştır. Sonuç olarak, Göksu Deltası’nın yıllık değişim oranlarının delta gelişimine paralel olarak belirgin bir şekilde nehirler tarafından taşınan malzeme miktarı ile orantılı olduğu anlaşılmaktadır.

As all around the world and also in our country, coastal areas are used for living, tourism, transportation, industry etc. Coastline is one of the most important linear features on the earth’s surface, which has a dynamic nature. Coastlines are constantly changing due to both natural and anthropogenic forces, and climate change and associated sea level rise will continue to reshape coasts in the future. In this study, Göksu Delta which flows into Mediterranean sea on the southern shores of Anatoly has been selected in order to observe the change in the shore line at a certain period by means of using the remote sensing and geographical data system data. Göksu Delta was studied and analyzed for 28 years between 1980-2008. The study was carried out taking into account the current data and field studies historical change in the shore line was found out by means of (CBS) by digitizing related shoreline. In scope of the project, 1/25 000 and 1/100 000 scale topographic maps, images of Landsat TM and Terra/Aster satellites and GPS (Global Positioning System) measurements taken from High Water Level (HWL) were evaluated. As a result, it has been observed that change in the costline in the study field and annual change rates calculated proportionally matches the amount of the material distinctively carried by the rivers in parallel to the development of the delta.