Şehirsel Doku Analizi İçin Bir Metodoloji:korça Örneği

Abstract

Şehir, fiziksel ve sosyo-ekonomik faktörlerin etkisinin sonucunda oluşan bir yapıdır. Buna bağlı olarak, kentsel tasarım da, bu faktörleri göz önünde bulundurarak, insanların hayat kalitesini artıracak ve şehrin sorunlarına çözüm üretecek yeni metodlar geliştirmeye çalışan bir disiplindir. Kentsel tasarımı yönlendiren en önmli etkenler: doğal çevre; sosyo-ekonomik yapı; teknolojik gelişmeler; mülkiyet durumu; ve tasarımcının bilgi birikimi olarak sıralanabilir. Bunların dışında, kentsel tasarım çalışmalarında, bir yol gösterici olarak, dikkate alınması gereken başka çok önemli bir konu da, mevcut (geleneksel) şehirsel dokusunun ve onu oluşturan elemanların özellikleridir. Ancak, yapılan birçok yeni kentsel tasarımlarda, bu dokunun yapısına yeterince önem verilmiyor ve bunun sonucunda birbirinden kopuk ve mekansal kurgusunda çok başarılı olmayan yerleşmeler ortaya çıkıyor. Bu bağlamda, bu çalışmanın temel amacı, geleneksel kentsel dokusunun özelliklerini ortaya çıkarmaya ve onun mekansal organizasyonunu yeni tasarımlarda, günümüzün koşullarına uygun olarak yorumlamaya çalışan bir metodoloji geliştirmektir. Bunu gerçekleştirmek için, öncellikle, çalışma alanı olarak, Korça şehrinde geleneksel dokusunu korumuş bir bölge seçilerek, detaylı morfolojik analizler yapıldı. Bu analizler ve onların sentezi sonucunda, alanın mekansal kurgusunun özellikleri ile ilgili önemli tespitler yapıldı. İkinci aşamada ise, bu özellikleri, Korça’nın yeni gelişme alanların tasarımlarına taşıyacak bir kentsel tasarım rehberi oluşturulmaya çalışıldı.

The city is a very complex phenomenon that is formed under the effect of different actors and their relationships with each other. Urban design, as a discipline that tries to establish the most appropriate models (methods) of city building, is also a complex field that is influenced by various factors. The main determinants that effect the urban design decisions can be summarized as: natural environment; socio-economical structure; technological innovations and the division of land ownership (plot pattern). Besides these elements, another very significant actor that should orientate the urban design decisions is the typology of existing (traditional) urban pattern and its spatial organization, since it is a manifestation of different local values (social, cultural, physical) and the identity of the city. Actually, this fact has been neglected by many urban design practices in nowadays. In this context, this study tries to develop a methodology for analyzing (understanding) the characteristics of the traditional urban form and its elements, and implementing their spatial qualities into the design of new urban areas by interpreting them to the conditions of our days. A traditional urban zone in the city of Korça in Albania was chosen as a case study for doing the morphological analyses for understanding the characteristics of this pattern. After that, a design guide was developed within a context that tries to interpret the spatial features of the traditional urban form into the design of new residential areas in Korça.