Siyanür Liçinde Altının Aktif Karbona Adsorpsiyonunda Çeşitli Metallerin Etkisinin Araştırılması

Abstract

Cevherlerden altınının kazanılmasında dünyada en çok kullanılan yöntem siyanür ile liç işlemidir. Siyanür ile çözündürülen altının çözeltiden geri kazanılmasında aktif karbon üzerine adsorpsiyon prosesi de dünyada genel kabul görmüştür ve bu yöntem bir çok siyanür liçi tesisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Altının siyanür ile liç edilmesi sırasında cevherlerde bulunan Ag, Ni, Cu gibi diğer metaller de siyanürle reaksiyona girip altın ile birlikte çözeltiye geçmektedir. Bu çözünmüş haldeki metaller az ya da çok karbona adsorbe olduklarından, altının çözeltiden karbon adsorpsiyonu ile kazanımında engel oluşturabilmektedir. Doktora tezi niteliğindeki bu çalışmada çözeltideki Ag, Ni ve Cu’ın altın adsorpsiyonuna etkileri incelenmiştir. Deneysel çalışmalar, altın ile birlikte diğer metallerin değişik konsantrasyonlarda bulunduğu siyanürlü sentetik çözeltiler ile gerçekleştirilmiştir. Ag, Ni ve Cu’ın altın adsorpsiyonuna etkileri bu çalışmalar sonucunda belirlenmiştir. Buna göre, metallerin altın adsorpsiyonuna etkileri çoktan aza Ag, Ni, Cu olarak sıralanabilmektedir. Metallerin aktif karbona adsorplanma eğilimleri de aynı sıraya göre olmaktadır. Değişik sıcaklıklarda yapılan çalışmalar ile altın adsorpsiyonu için bulunan aktivasyon enerjisi Ea = 8,86 kJ/mol olarak adsorpsiyon mekanizmasının fiziksel olduğunu göstermektedir. Altın adsorpsiyonu kapsamında deneysel çalışmalardan elde edilen veriler, k-n, Dixon, Nicol-Fleming, Langmuir izotermli film difüzyon ve freundlich izotermli film difüzyon (Johns) adsorpsiyon kinetiği yöntemleri kullanılarak modellenmiştir.

The cyanide leaching of the gold ores have been accepted as the most useful method for the hydrometallurgical recovery of gold in the world. After dissolving the gold from ore by cyanide, it is gained from the solution by adsorption on to granular activated coconut carbon as an accepted process in the world. This process is used widely at many cyanide leach plants. During leaching of gold by cyanide, other metals found in the ore such as Ag, Ni, Cu also are dissolved by cyanide. These dissolved metals are also adsorbed on to activated carbon, preventing the gold adsorption more or less. By this doctorate thesis, the effect of cyanide dissolved Ag, Ni and Cu, on adsorption of gold on to activated carbon. The experimental studies are conducted by the synthetic solutions including gold and the other metals as cyanide complexes. The effects of Ag, Ni and Cu on gold adsorption were determined by these experimental studies. Thus, the prevention effects of metals on gold adsorption can be represented from high effect to less effect as Ag, Ni, Cu. The adsorption percentage of these metals are also according to the same order from high to less. The studies at different temperatures the found activation energy is Ea= 8,86 kJ/mol indicates the adsorption is physical. The data from gold adsorption studies are modelled by using k-n, Dixon, Nicol-Fleming, Film diffusion with Langmuir isotherm and Film diffusion with freundlich isotherm (Johns) adsorption kinetic models.