Farklı Karışımlardaki Tek Kat Kesikli Lif İpliklerinin Kalite Özellikleri Ve Kuvvet-uzama Davranışlarının Araştırılması

Abstract

Tekstil sektöründe pek çok çeşitte doğal ve sentetik elyaf kullanılmaktadır. Doğal elyafların hemen hepsi kesiklidir. Bunlardan en çok kullanılanları pamuk ve yündür. Yapılan araştırmada pamuk ipliği ele alındı. Pamuk ile birlikte kullanılan sentetik elyafların en önemlisi polyesterdir. Polyester genellikle 50/50, 67/33, 33/67 oranlarında pamuk ile karıştırılır. Polyester devamlı üretilir, pamuk ile karıştırılabilmesi ve pamuk iplikçiliğinde kullanılabilmesi için kesikli hale getirilir. Pamuk melanj iplikler ise boyalı pamuk elyafların karışımı ile elde edilir. Elde edilmek istenen renge göre değişik ana renklerdeki pamuk elyaflar belirli oranlarda karıştırılarak harmanlanır. Pamuk iplikçiliğindeki bu özel uygulamaların kalite standartları belirli değildir. Özellikle pamuk melanj iplikler üzerine bilimsel bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle bu konu araştırmaya değer bulundu. Araştırma başlıca iki kola ayrıldı. Her iki koldaki öncelikli inceleme konusu kuvvet-uzama davranışının değişi idi. Pamuk melanj iplikler üzerindeki çalışmada bu konuda bir kalite standardı olup olmadığı incelendi. İplik içerisindeki boyalı elyaf oranı değişimine bağlı olarak, iplik kalite değerlerinin ve kuvvet-uzama davranışının değişimi araştırıldı. Polyester – pamuk iplikler üzerindeki çalışmada ise polyester elyaf oranı değişimine bağlı olarak iplik kalitesinin değişimi araştırıldı. İki koldan yapılan bu araştırmanın asıl amacı farklı karakterde elyaf içeren karışımlı ipliklerin mukavemet, düzgünsüzlük, elastikiyet, kuvvet-uzama gibi özelliklerindeki değişimin incelenmesiydi. Bu incelemelerin ardından karışım oranına bağlı bir parametre olup olmadığı incelendi.

There are many natural and synthetic fiber in textile industry. Almost all natural fibers are staple fibers Cotton and wool fibers are used most in textile. This research is on cotton spinning. Cotton is blended with polyester fiber mostly. The blend ratio could be 50/50, 67/33 or 33/67. Polyester fiber is continue fiber. In order to blend with cotton, polyester fiber is cut and is converted to staple fibers. Cotton melange yarns are the mixture of the dyed cotton fibers. Colored fibers are mixed by certain proportion to have desired color effect. These fancy yarns in cotton spinning has not been researched much. Especially cotton melange fibers have not been researched. Because of that, this research is done. This research is based on the changes in stress-strain behavior on yarns. Basically, it is done by two different ways. In the first research, cotton melange yarns were observed. At first, test results are checked if there is any quality standard. Also it is checked that if these yarns’ quality characteristics and stress-strain behaviors change by the ratio of the dyed cotton fiber in the yarn. Polyester- cotton blended yarns are tested in the second research. The main question is the same with first research. Test results are checked if there is any change in the yarn stress-strain behavior by the ratio of polyester fiber. The main focus on these results is to observe the yarn quality characteristics such as evenness, elasticity, stress-strain behavior of the yarns which have different type of fibers. It is checked that if there is any characteristic which changes by the ratio of the fiber in the yarn.