İstanbul Metrosu Yenikapı-unkapanı Arasının Mühendislik Jeolojisi

Abstract

Bu çalışmada, İstanbul Metrosu Yenikapı-Unkapanı arasında karşılaşılan zemin ve kaya ortamlarda gerçekleştirilen arazi ölçüm, gözlem ve deneyleri ile laboratuvar verileri kullanılarak güzergahın mühendislik jeolojisi açısından değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çok sayıda laboratuvar, arazi deney ve ölçümleri derlenmiş ve bölge ile ilgili mühendislik jeolojisi veri bankası oluşturulmuştur. Bu veri bankasının oluşturulmasında ve yapılan değerlendirmelerde, incelenen güzergahta açılmış olan 76 adet araştırma sondajı, 20 adet jeoteknik ölçüm ve gözlem sondajından elde edilen SPT deneyleri, sondajların farklı derinliklerde uygulanan pressiometre deneyleri, sondaj manevra boyları için hesaplanan RQD değerleri, tünel içerisinde yapılan Schmidt çekici ölçümleri ile laboratuvar deney sonuçları kullanılmıştır. Araştırma deney ve gözlem amaçlı sondaj loglarından yararlanılarak hattın 1/2000 ölçekli boy kesiti hazırlanmıştır. Tünel düzeyinde geçilen Trakya Formasyonu’nun zayıf-orta kaya niteliğinde olduğu, farklı litolojilerden oluştuğu ve birim içerisinde gerçekleştirilen metro tünelleri için öngörülen kazı ve sağlamlaştırma uygulamaları açısından önemli bir stabilite sorunu oluşturmadığı saptanmıştır. Güngören killerinin fiziksel ve mekanik özellikleri lokal olarak farklılıklar göstermektedir. Bu farklılıklar su durumu ile kum ve silt içeriği oranlarından kaynaklanmaktadır. Güzergahta karşılaşılan kil genellikle yüksek plastisiteli ve düşük dirençtedir. Birimin tünel mühendisliği açısından sorunlu olduğu ve öngörülen sağlamlaştırma uygulamalarına ilave önlem gerektirdiği ortaya çıkmıştır.

In this thesis, it is aimed to evaluate the study area with the principals of engineering geology by using field measurement, observation and tests with laboratory data realized in soil and rock environment of the tunnel route between Yenikapı and Unkapanı in İstanbul Subway. Many laboratory, field tests and measurements collected and data bank of engineering geology about study area has been formed. To be able to create and form this data bank, the results of SPT tests achieved from 76 investigation boreholes and 20 geotechnical measurement and observation boreholes, pressuremeter tests applied on different depths of the boreholes, RQD values estimated for the length of boreholes progress drilled on the Yenikapı-Unkapanı tunnel route, Schmidt hardness tests in tunnel with the results of laboratory test were taken into consideration in this study. 1/2000 scaled cross-section of the tunnel route was prepared by using the boreholes having the specified goals such observation and test. It is determined that Thrace Formation on the tunnel route level is poor-fair rock quality, formed by the different lithologies and not causing an important stability problem from the applications of reinforcement and excavation point of view which is assumed for the subway tunnels in the bedrock. Pyhsical and mechanical properties of Güngören clays indicate differences locally, because of the water content and ratio of sand-silt. Güngören clays have low strength and high plasticity on the tunnel route. It needs additional precaution to the prescience reinforcement application from the tunnel engineering point of view.