Kayaç Dokusal Özelliklerinin Sınıflandırılması Ve Kaya Mühendisliği Uygulamaları

Abstract

Bu çalışmada, kayaç dokularının sayısallaştırılması ve sayısallaştırılan kayaç dokularının dayanım özelliklerine göre sınıflandırılması işlemleri gerçekleştirilmiştir. Sayısallaştırma amacına gerçekleştirmek için doku katsayısı (TC) kullanılmıştır. Kayaç malzemelerinin dokusal özellikleri ile mekanik, fiziksel ve kesilebilirlik özellikleri arasındaki ilişkiler, TC ve diğer parametreler arasındaki ilişkilerin, regresyon ve bulanık modelleme esaslarına göre araştırılması ile gerçekleştirilmiştir. Ortaya çıkan ilişkilerden hareket ederek, kayaç malzemelerinin TC değerleri bulanık olarak sınıflandırılmış ve her bir sınıfın dayanım özellikleri tayin edilmiştir. Sonuçlar, gerçek sonuçlar ile değerlendirilmiş ve TC’ nin kaya mühendisliği uygulamalarında kullanılabilir yeni bir girdi parametresi olarak değerlendirilmesi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. TC’ nin uygulanabilir olmasını sağlamak amacıyla, TC’ nin kaya kütle sınıflama sistemlerinde, kaya patlama olgusunun kestiriminde, kaya kütlelerinin kesilebilirliklerinin tayininde, çalışma sahası içindeki jeoistatistiksel incelemelerde, agrega malzemelerinin sınıflandırılmasında ve aşınmalarının kestiriminde ve son olarak kayaç malzemelerinin teknolojik özelliklerinin kestiriminde kullanılabilecek uygulamalar geliştirilmiştir.

In this study, quantification of rock texture and classification of quantified rock texture have been produced. In order to quantify the rock texture, texture coefficient (TC) is used. The relations between textural and mechanical, physical, and cuttability properties of rocks have been investigated by using regression and fuzzy modelling techniques. The results are used for classifying the rock texture based fuzzy logic, and the strength behaviors of the classes are determined. The results are compared with the experimental results, and the study of appointing TC as a new input parameter for rock engineering projects has been made. In order to make TC useable parameter for engineering applications, the investigations are carried out for rock mechanics study areas such as rock mass classifications, rock burst characterizations, rock mass cuttability, geostatistical evaluation of mechanical parameters in the study area, aggregate material classification and estimation of degradation, and lastly, estimation of technological parameters of rock material by rock texture.