Stratejik Ortaklıklar: Türk-alman Ortak Girişimlerinin İncelenmesi

Abstract

Stratejik ortaklıklar en geniş biçimde; iki veya daha fazla sayıda işletmenin üzerinde anlaşmaya vardıkları hedefleri gerçekleştirmek üzere kaynaklarını değiş tokuş etmelerine, bir yerde toplamalarına ve/veya birleştirmelerine dayanan uzun süreli işbirliği anlaşmaları olarak tanımlanmaktadır. Günümüzün global rekabet ortamında işletmelerin tek başlarına faaliyetlerini sürdürmeleri giderek zorlaşmaktadır. İşletmeler başarılı olmak için diğer işletmelerle işbirliği yaparak stratejik ortaklıklar oluşturmak zorundadırlar. Stratejik ortaklıklar, işletmelerin stratejik planlamasında rekabet ve büyüme stratejileri açısından büyük bir rol oynamaktadır. Türk firmaları da 1950’lerden sonra yabancı firmalar ile çeşitli ortaklıklar kurmaya başlamakla birlikte 1980 li ve 1990 lı yıllarda dünya pazarlarında ve Türkiye de yaşanan makro çevresel faktörlerdeki değişim ile çok daha yoğun bir biçimde ortaklık, birleşme ve anlaşmalar içine girmişlerdir. Türk firmalarının uzun yıllardır uluslararası ticarette yoğun ilişkiler içinde olduğu Alman firmalarıyla oluşturduğu ortaklık anlaşmalarının ağırlığı dikkati çekmektedir. Günümüzde Türkiye’de faaliyet gösteren Türk-Alman ortak girişimlerinin sayısı 632’dir. Bu çalışmada Türkiye’de faaliyet gösteren Türk-Alman ortak girişimleri, oluşturulma nedenleri, ortak seçim kriterleri, ortak girişimin sağladığı avantajları ve neden olduğu zararları, oluşturulma aşamasında yaşanan zorlukları ve sahiplik-kontrol ilişkisi açısından analiz edilmektedir. Bu tanımlayıcı araştırmada veri toplamak amacıyla 19 sorudan oluşan anketten yararlanılmıştır. Hazırlanan anket formu, listede bulunan bütün Türk ortaklara e-posta ve faks ile gönderilmiştir. Ancak sadece 55 firmanın üst düzey veya orta düzey yöneticileri tarafından cevaplandırılmıştır. Bu 55 anketten yararlanılarak faktör analizi yardımıyla ortak girişimlerin, yerel ortağın bakış açısı ile, oluşturulma nedenleri, ortak seçim kriterleri ve ortak girişimin oluşturulması aşamasında yaşanan zorluklar belirlenmiştir.

Strategic alliances are defined as a long-term cooperative business agreement between two or more companies to pool, exchange and/or integrate specified company resources for achieving some agreed objectives. In today’s global competitive marketplace, it is getting more and more difficult for companies to survive alone. To achieve success, companies have to form strategic alliances by cooperating with other companies. Strategic alliances have important roles in strategic planning from the point of competition and growth. Turkish companies have started to cooperate with foreign companies after 1950’s and in 1980’s and 1990’s, Türkiye has been more cooperative in alliances and agreements with foreign companies due to the changes in the macro-environmental factors in both Türkiye’s and the World’s markets. Under these circumstances, Turkish Companies’ alliances with German Companies for so many years, are highly noticed. Today, the number of joint ventures between Turkish and German firms is 632. In this study, German-Turkish joint ventures in Türkiye is analyzed from the outlook of the reasons of forming joint ventures, mutual choice criterias, the advantages and disadvantages of joint ventures, the difficulties at its starting point and ownership-control relation. In this descriptive research, questionnaries which consist of 19 questions are used for the gathering data of this dissertation. The questionnaire forms have been sent to the Turkish partners by either e-mail or fax. However; only 55 managers of these firms have answered to this survey. By examining these 55 questionnaires, the reasons of forming joint ventures between companies, partner choice criterias, and the difficulties in forming the joint venture are identified from the point of local side of joint ventures by means of factor analysis.