Derin Çekme Saclarında Derin Çekilebilirlik Özelliklerinin Belirlenmesi

Abstract

Bu çalışmada, çelik sacların şekillendirilme karakteristikleri malzeme açısından incelenmiştir. Ayrıca 430 kalite ferritik paslanmaz çelik malzemeye ait şekillendirme karakteristikleri örnek bir uygulama alanı seçilerek istatistiksel yöntemlerle alınan numunelere yapılan deneyler sonucunda belirlenmiştir. Şekillendirme hesaplarında genelde yapılan malzemeyi izotropik kabul ederek hesaplama yapma yanlışından kurtularak, malzemenin anizotropi katsayıları Hill kriterine göre deneysel yolla hesaplanmış ve örnek bir benzeşim yoluyla malzemenin şekil alma kabiliyetinin farklı yönlerde ne mertebede değiştiği gözlenmiştir. Örnek alınan bir 430 kalite paslanmaz çelik numune ile yapılan deneyler sonucunda derin çekme saclarında malzemenin derin çekilebilme kabiliyetini gösteren biçimlendirme sınır diyagramı çizilmiştir. Yapılan deneyler ve deney sonuçları tezde yer almaktadır. Deney sonuçları literatür bilgileriyle doğrulanmıştır.

In this study, fromability of steel sheets are examined from the materials side. In order to determine the parameters indicating the formability of the material, by the help of sampling method, it is searched if the material properties of the same quality steel sheets change in the same coil or differ from company to company, or coil to coil of the same company and the same cast. In addition, an example process was taken in to account, and formability carachteristics of 430 quality ferritic stainless steel determined by statistically. Generally if a material will be formed, one consider material is isotropic, but in real this approach may be not convenient. Because sheets are produced by rolling operation and for this reason, they possess anisotropic character. Anisotropy constants of example material were defined and determined with experimentally according to Hill criterion. Also, results were discussed in an simulation programme, and were obtained how much anisotropic material it was. Forming limit diagram, which is the indicator of formability of deep drawn steels, was drawn by a 430 quality stainless steel sample which had taken from production line. The comparison of the results with the exampes given in the literature was in a good agreement.