Türkiyede taşıt paylaşımı ve kullanıcı davranışları

Abstract

Dünyada artan taşıt sayısı ve trafik sıkışıklığı ulaşım sektörünün çözülemez bir sorunu haline gelmiştir. Özellikle büyükşehirlerde gerçekleşen bu sorun ulaşım planlamacılarını alternatif yollar aramaya sürüklemiştir. Günümüzde akıllı ulaşım sistemleri ve paylaşılan hareketlilik ve buna bağlı yolculuk paylaşımı, mikromobilite, taşıt paylaşımı gibi kavramlar yeni ulaşım akımları haline gelmiştir. Özellikle taşıt paylaşımı son 10 yıldır Amerika ve Avrupa ülkelerinde ivme kazanmış, Türkiye'de ise sektör henüz yeni olsa da gelişmesini sürdürmektedir. Özel taşıt kullanımı tüm dünyada ulaşımın ana sorunu olarak görülmekte ve ulaşım planlamasının her alanında bu ulaşım türüyle savaşılmaya çalışılmaktadır. Gelişmiş ülkelerde de insanlar, özel taşıtın sunduğu konfor, saygınlık, hız gibi özelliklere karşı koyamamakta ve özel taşıt sahipliği hızla artmaktadır. Bir şehrin ulaşım altyapısı ne kadar iyi olsa da özel taşıt kullanımı her zaman yolculukların büyük bir bölümünü kapsamaktadır. Yeni bir ulaşım akımı olan taşıt paylaşımı özel taşıtla savaşmak yerine, paylaşım ekonomisi felsefesi ile yolculara, sahip olmadan kullanmayı sağlayan bir ulaşım türü sunmaktadır. Paylaşım taşıtları trafikteki özel taşıt sayısını düşürmekle birlikte var olan taşıtların sürekli olarak kullanılmasıyla verimi arttırmaktadır. Bununla birlikte bir şehrin sürdürülebilir ulaşım planlarında önemli rol alan taşıt paylaşımının, ekonomik ve çevresel katkıları kaçınılmazdır. Ayrıca iyi bir ulaşım planında toplu ulaşım ve diğer ulaşım tiplerine tamamlayıcı bir rol üstlenmektedir. Bu konuda diğer çalışmalara ön ayak olması ve Türkiye'de taşıt paylaşım kullanımının artması asıl araştırma amacıdır.