Düşük Akım Hidrolojisi Ve Akdeniz Bölgesi’nde Uygulanması

Abstract

Bu çalışmada, Akdeniz Bölgesi’ndeki Batı, Orta ve Doğu Akdeniz ile Seyhan Havzalarında yer alan 18 adet istasyonda yapılan ölçümler kullanılarak düşük akım çalışması yapılmıştır. Kullanılacak istasyonlar belirlenirken veri uzunlukları ve baraj etkisi dikkate alınmıştır. İlk olarak istasyonlardaki akım değerlerinin 1, 3, 7 ve 10 günlük düşük akım değerleri belirlenerek debi süreklilik çizgileri çizilmiş ve düşük akım göstergesi olan Q90, Q95, ve Q99 debileri okunarak hidrolojik analiz yapılmıştır. Daha sonra hesaplanan düşük akım değerleri kullanılarak bu değerlerin istatistik özelliklerini yansıtan ortalama, standart sapma, çarpıklık katsayısı, L1 ve L2 momentleri hesaplanmıştır. Bu düşük akım değerlerine, düşük akım çalışmalarında yaygın olarak kullanılan 2-parametreli dağılımlardan lognormal 2, Weibull 2 ve üstel dağılım uydurulmaya çalışılmıştır. Bu dağılımların parametreleri istatistiksel yöntemler ile hesaplanmış ve uygunlukları ise L-diyagramları ve Olasılık Çizgisi Korelasyon Katsayısı Testi ile araştırılmıştır. Son olarak her üç dağılım ile 7-günlük düşük akım değerleri kullanılarak 5, 10, 25, 50 ve 100 yıllık dönüş aralıklarında düşük akım tahminleri yapılmış ve bölge için sonuçlar yorumlanmıştır. Yapılan düşük akım tahminleri neticesinde üstel dağılımın daha küçük tahminler verdiği ve bu tahminlerden elde edilen, dönüş aralığı 10 yıl olan 7-günlük düşük akım değerlerinin (Q7,10), debi süreklilik çizgisinden okunan Q99 değerlerine yakın olduğu gözlenmiştir.

In this study, low flow hydrology is applied by using the recorded flow values of 18 stations which are located in West, Middle, East Mediterranean and Seyhan Watersheds. When determining the stations to be used, data length and dam effect criterias are taken into consideration. Firstly, flow duration curves are drawn by determining 1, 3, 7 and 10-day low flows, using recorded flow values of the stations. After that, hydrologic analysis is performed by determining Q90, Q95 and Q99 discharges from these curves which are indicators of low flows. Mean, standard deviation, skewness, L1 and L2 moments that are revealing the statistical features of the observed 1, 3, 7 and 10-day low flows are computed. Two parameter lognormal, Weibull and power distributions which are comprehensively used in low flow studies, are applied to these low flows. Aforementioned distributions’ parameters are obtained by using statistical methods and goodness of fits are verified using L-moment diagrams and Probability Plot Correlation Coefficient (PPCC) test. Finally, using the three distributions, 7-day low flow estimates having 5, 10, 25, 50 and 100 years return periods are performed and results are discussed for the region. Due to the resulting low flow estimates, power distribution is observed to give smaller estimates and 7-day low flow values having 10 years return period (Q7,10) are close to Q99 values that are read from the flow duration curves.