Kentsel Çevrede Vandalizm: Vandalizmin Bank Tasarımına Etkileri

Abstract

Bu çalışma, insanların kentsel çevre ve çevredeki kent mobilyaları ile kurduğu fizyolojik ve psikolojik etkileşim sırasında meydana gelen “vandalizm” olgusunu ürün-kullanıcı-çevre bağlamında tanımlamayı amaçlamıştır. Çalışma, bu kentsel suçun nedenlerini ortaya koymakla yetinmez, ayrıca fiziksel çevre özelliklerinin vandalizm ile bağlantısını saptamayı da hedefler. “Çevre” ile “vandalizm” arasında kurulan bu bağlamsal ilişki, insan ile doğrudan etkileşim içinde olan “oturma bankları” nda görülen vandalizm etkilerinin tanımlanmasında ve bank tasarımında yararlanılabilecek ilkelerinin belirlenmesinde dayanak noktası oluşturmuştur. Ayrıca, oturma banklarının uygulamaları ve örnekleri bir araya getirilerek, bankların yapısal ve boyutsal özellikleri, standart ve sınıflandırmaları kentsel çevrede oturma olgusu kapsamında ayrıntılı incelenmiştir. “Çevresel tasarım bağlamında suç engelleme” kavramının irdelenmesi çalışmanın bir diğer ağırlık noktasıdır. Çevresel tasarım ile insan davranışları arasındaki doğrudan ilişkinin anlaşılması ve tanımlanması, suçun engellenmesindeki başarıyı artıran ve tasarımdan önce bilinmesi gerekli olan bir olgudur. Fiziksel çevrenin uygun ve etkin tasarımının suça yönelik korkuyu ve suç eylemini azalttığı gerçeği ışığında, bank tasarım ilkeleri çalışma dahilinde ele alınmıştır. Bu doğrultuda yapılan alan çalışmasında, kent mobilyalarında gözlenen vandalizm etkilerinin, çevresel faktörlere göre nasıl değiştiği, insanların kent içinde en çok ilişki kurdukları mobilya olan oturma bankları üzerinde araştırılmıştır. Varılan sonuçlara göre vandalizm, çevrenin fiziksel ve sosyal bozulması ile ilişkili bir etkendir. Yerleşimler arasında ekonomik farklılıklar, nüfus gibi demografik değişimler, yoğunluk, göç, sosyal hizmetler ve kurumsal kontrol kentsel çevrede vandalizmin yoğunluğu belirlemektedir. Bu birbirinden farklı etkenlerin bir veya birkaçının sonucu karmaşık bir davranış olarak gerçekleşen vandalizm, bireylere, toplumlara, kentsel çevre ve çevredeki ürünlere göre farklılıklar göstermektedir.

The aim of the study is, to define the fact of vandalism that occurs in the course of physiological and psychological interaction between people and both the urban environment and the urban equipment. The study does not only aim to bring up the probable reasons of these kinds of environmental crimes, but also to determine the link between “vandalism” and the “urban environment”. This linkage between environment and vandalism becomes as a base point in determining the design principles of sitting benches, which are in a direct interaction with users. The study also comprises, the applications and examples of existing sitting benches, the physical and dimensional characteristics of sitting benches, the relevant standards and classifications of sitting benches in the context of sitting in the urban outdoor. Another important part of the thesis is the “Crime Prevention Through Environmental Design” (CPTED) strategies. To understand the direct relationship between environment and human behavior helps to increase the success of crime prevention. In the light of good and effective environment reducing the fear of crime and crime itself, the principles of bench design is considered. The case study is constructed on clarifying the relationship between vandalism and environment by exposing the physical traces of vandalism on sitting benches. As a result, the difference between social, cultural, economic and other characteristics of people living in different urban environment acts as a diagnostic factor in design and brings about different types of vandalism and damage on street furniture. To summarize vandalism is related to the amount physical and social damage of the urban environment.