Izgara Tipi Yağmur Suyu Giriş Yerlerinin Meskun Bölge Drenajı Kapsamında İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada yerleşim yerlerinde yağmur suyu drenajı için kullanılan yağmur suyu giriş yerlerinden ve ülkemizde de en çok kullanılan ızgara tipi girişlerin hidrolik hesaplarından bahsedilerek en uygun giriş tipinin belirlenmesi amacıyla daha önce yapılmış bir deneyin verileri kullanılmıştır. Bu amaçla daha önce FHWA (Federal Highway Administration ) tarafından altı farklı ızgara tipi için yapılmış bir çalışmanın sonuçlarından faydalanılmıştır. FHWA’ nın yaptığı çalışmada ızgaraların hidrolik verimliliklerini karşılaştırmak amacıyla hidrolik verimliliğin arktaki akımın miktarına göre değişimi incelenmiştir. Bu çalışmada FHWA’ nın deney sonuçlarından hareketle altı farklı boyuna eğim durumu için iki boyutsuz sayı elde edilmiş ve bütün ızgara tipleri için bunların birbirleriyle değişimi incelenmiştir. Bu boyutsuz sayılardan birincisi ızgara genişliğinin arktaki suyun yayılmasına oranı (W/T), ikincisi ise giriş yerinin tuttuğu debinin arktaki toplam debiye oranıdır (Qi/Q). Bu çalışmada ayrıca FHWA tarafından yapılmış deneyde kullanılmayan boyuna eğim değerlerindeki hidrolik verimlilikleri tahmin etmek için formüller türetilmiştir. Çubukları akım yönüne paralel olan ızgaraların hidrolik performansının çubukları akım yönüne dik olan ızgaralara göre daha iyi olduğu görülmüştür.

In this study, it is dicsussed that the stormwater inlet types and hydraulic calculations of grate inlets which are most widely used inlet types in our country and also experiment’s results had been used for determining the most suitable inlet type which is used in urban stormwater drainage. For this aim, it is benefited from results of a study which are performed by FHWA (Federal Highway Administration) for six different grate types. In FHWA’s experiment, to compare the hydraulic efficiency of grate inlets, it is investigated the variations of hydraulic efficiency by intercepted discharge. In this study, by using experiment results for six different longitudinal slope situation, two non-dimensional numbers had been obtained, and it is investigated that their change in value with each other for all grate inlets. The first one of these non-dimensional numbers is the ratio of grate width to the spread of water (W/T) and the second one is the ratio of intercepted discharge to total discharge (Qi/Q). Also, it is mentioned that, formulas had been derived to find the hydraulic efficiency for longitudinal slope values which are not used in experiments performed by FHWA. It is observed that parallel bar grates have better hydraulic performance than transverse bar grates.