Sızma Ölçümleri Ve En Uygun Kanal Kaplama Malzemesi İçin Hassas Yöntem Seçimi Bulanık Mantık Tekniğinden Yararlanarak)

thumbnail.default.alt
Tarih
Yazarlar
Rıaz, Muhammad
Süreli Yayın başlığı
Süreli Yayın ISSN
Cilt Başlığı
Yayınevi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Institute of Science and Technology
Özet
Dağıtım sistemlerindeki sızma ve kayıplar; tasarımcılar, bölge sulama yöneticileri ve su kullanıcıları için problemlere neden olur. Tasarımcı, kanallardaki bu kayıpları en alt seviyeye çekerek yeterli kapasiteyi sağlamalıdır. Yöneticiler, sisteme yandan gelen veya aşağı kısımda bulunan kanalları da göz önünde bulundurarak gereğinden fazla su göndermemelidir. Ayrıca sızma kayıpları gibi hukuki ve teknik problemler de göz önünde bulundurulmalıdır. Bu kayıpların sebepleri, sayısal modellerde farklı akifer alt sınır koşulları incelenmiştir. Bu çalışma, akıntılı ve akıntısız kanallardaki ölçüm için farklı bir metodun geliştirilmesine yardımcı olmuştur. En son test tekniklerinden bazıları tartışılmıştır. Bu farklı testlerin karşılaştırılması için bulanık mantık yöntemi kullanılmış ve sızıntının gelişimi için en uygun ve kesin test seçilmiştir. Çimento, kiremit gibi klasik malzememler kanallardaki sızıntı kayıplarını en alt seviyede tutmak için kullanılır. Kanal kaplamaları, havzalar ve biriktirme havzaları için esnek membran olarak geliştirilmiş malzemelerden birisi de plastik filmlerdir. Su geçirmemesi ve maliyetin düşük olması nedeniyle asfalt, sızma kontrolü için kullanılan önemli bir malzemedir. Bugünlerde PVC, LDPE, LLDPE, FPA ve HDPE gibi bir çok farklı türde plastik malzemeler kullanılmaktadır. Bu tür malzemeler, fiziksel, mekanik ve biyolojik özelliklerini belirlemek amacıyla çeşitli deneyler ile test edilmektedir. Sızma kontrolü için geomembranlar üzerinde değişik koşullar altında sızma deneyleri yapılmıştır. Sızma kontrolü için en uygun malzemenin seçilmesi için diğer türlerle karşılaştırmaları yapılmıştır. Sızma kontrolü için, malzemenin uygun kullanımı ve uygun sızma ölçüm yöntemleri hakkındaki karar, bu deneylere bakılarak verilmiştir. Bu araştırma benzer problemler için kolayca uygulanabilir. Çalışmada İndus havzasındaki çok boyutlu problem incelenmiş ve bu çalışma tuzluluk problemlerine sahip havzalarda rahatlıkla uygulanabilecektir.
Seepage and operational losses from the distribution systems are causing problems for the designers, managers of irrigation districts and for water users. The designer must provide sufficient capacity in the canals to supplement for these losses, and the managers must divert extra water into parts of the system to assure ample flow to the lower reaches/tails of all laterals. The water users must be provided with ample storage to offset seepage losses. The managers also have to deal with complex legal and technical problems that arise if seepage losses cause high water table in fields adjacent to the canal. So far, conventional materials like cement concrete, bricks and tiles have been used for lining of canals to minimize the seepage losses. Now plastic film is one of the many materials developed for use as flexible membrane for lining canals, catchment area and reservoirs. Asphalt, because of its waterproofing properties, and low cost has also been prominent among materials investigated for water harvesting and seepage control. Now a days, a variety of different plastic materials are available in the form of PVC, LDPE, LLDPE, FPA and HDPE from unreinforced to reinforced ones. These different materials have been used for experimental investigation in order to view their physical, mechanical and biological properties. Some insitu experiments have also been conducted on these geomembranes under different field conditions in order to analyse the seepage control effectiveness. A technical and cost comparison has been made in order to select the most suitable material for seepage control. The evolved strategies would be utilized in deciding the precise seepage measurement method and accurate usage of effective material for its control. The research study is conducted in such a manner that it can be easily adopted for any site with similar problems. This research study addressed the multidimensional problem of Indus Basin, and can be utilized to any basin where there is problem of water logging and salinity.
Açıklama
Anahtar kelimeler
Seepage, measurement, ground water, water logging and salinity, construction techniques, and benefits.
Alıntı