Tarihi Köprülerin Digital Fotogrametri Tekniği Yardımıyla Modellenmesi

Abstract

Harita üretimi amaçlı olmayan fotogrametrik uygulamaların çoğu mimarlık fotogrametrisi amaçlıdır. Fotogrametrinin en genel kullanımı mimari yapıların restorasyon projeleri için rölevelerin hazırlanması amaçlıdır. Binlerce yıllık uygarlık tarihi içinde insanın doğrudan veya doğa ile birlikte yarattığı ve bizim bugün “Kültür Mirası” diye adlandırdığımız belgeleri koruma olayı, çağımızda insanlığın ortak sorunu olarak kabul edilen ve üzerinde önemle durulan bir olgudur. Anadolu yüzyıllardır birçok medeniyete ev sahipliği yapmıştır. Bu sayede tarihi ve kültürel önemi yüksek mimari yapılara sahiptir. Gerek antik çağlardan gerekse Selçuklu ve Osmanlı dönemlerinden günümüze kadar birçok eser varlığını korumuştur. Anadolu medeniyetlerinin toplumun bilimsel, kültürel ve sanatsal gelişimine de katkısı olmuş ve böylece birçok bilim adamı, mimar, mühendis ve sanatçı yetişmiştir. Şüphesiz ki bu kişilerin en önemlilerinden biri de Mimar Sinan’dır. Mimar Sinan, Osmanlı mimarlığında altın bir çağa imza atan üstün yetenekli bir mimar ve sanatçıdır. 1538 yılında getirildiği hassa baş mimarlığı görevini 50 yıl boyuncu kesintisiz yerine getirmiş ve küçüklü büyüklü 350’den fazla yapıya imzasını atmıştır. Tüm bu küçüklü büyüklü eserlerin arasında su kemerleri, köprüler ve camiler büyük öneme sahiptir. Bu çalışmada Mimar Sinan’ın eserlerinden biri olan Kapuağası Köprüsü çalışma alanı olarak belirlenmiştir. 16. yüzyılda Haramideresi üzerine yapılmış olan köprü, Sinan’ın yaptığı köprüler arasında İstanbul’a en yakın olanıdır. Üç kemerli olan köprü; yaklaşık olarak 75 m uzunluğunda 6 m genişliğindedir. Edirne-İstanbul yolu üzerinde yeni köprünün yapılması ile kullanım dışı olmuştur. Bu çalışmada; tarihi köprünün yersel fotogrametrik tekniklerle digital olarak fotoğraflanması amaçlanmıştır. Köprüyü oluşturan her bir taşın 2B ve 3B koordinatları digital resimlerden elde edilmiştir. Bu koordinatlar köprünün değişik ölçeklerde rölevelerin üretilmesi amacıyla kullanılmıştır. Bu veriler ayrıca köprünün sanal modelini üretmek amacıyla da kullanılmıştır. Üretilen sanal modelden “avi” formatında kısa bir video yapılmıştır. Bu model ve video; geleneksel yöntemlerle çok zor ve zaman alıcı olan kültürel mirasın korunması ve dokümantasyonun yapılması çalışmalarının, bu çalışmada belirtilen tekniklerle yapılmasının avantajlarını ortaya koymaktadır.

Most of the non topographic application of photogrammetry is related to architectural photogrammetry. Common usage of photogrammetry is sketch preparing for the restoration projects of architectural monuments. When we look at the thousand years of the history of the civilization, a common problem for all mankind and which is accepted as a very important point at our time, is saving the valuable monuments and documents created by mankind or in partnership with the nature, is Saving the Cultural Heritage . Anatolia has been the cradle of many civilizations for thousands of years. Therefore there are many important monuments architecturally and culturally. Many of these monuments both from the pre-historical times, from the Seljuqi or Byzantine and Ottoman periods have been preserved. Anatolian civilizations left their marks on the development of science, culture and art and as a result, many scientists, engineers, artists and architects were born. No doubt the most important of these was Architect Sinan. He was an architect of high capability who has left his impact on the Golden Age of Architecture during the Ottoman Empire. After he was promoted to the position of Head Imperial Architect in 1558, he retained his position for 50 years and built more than 350. Among these small or large monuments or structures, water arches, bridges and mosques have the majorities. In this study Kapuağası Bridge which is one of the built of the Architect Sinan has been selected as study object. This Bridge was built on Harami Stream in the 16th Century which is the closest bridge built by Architect Sinan to Istanbul city center. It is approximately 75 meters in length and 6 meters in width with three arches. After the construction of a new bridge on the Edirne-Istanbul high-way, Kapuağası Bridge has become out of usage. In this study; it is aimed to digitally photographed the historical bridge by the means of the terrestrial photogrametric techniques. 2D and 3D coordinates of each single stones of the bridge were obtained from digital images. These coordinates were used to prepare sketches of the bridge in different scales. Those data also used to forming virtual model of the bridge. Using this model a short video which is in “avi” format was prepared. This model and video indicates the capability of these techniques in the preserving and documentation of cultural heritage, which is very difficult and time consuming with the conventional methods.