Yeraltı Metro Sistemlerinin Aydınlatılmasında Enerji Etkinliği

Abstract

Uluslar arası Enerji Enstitüsü ( UEA ) verilerine göre, 1973 ve 2004 yılları arasında toplam petrol tüketimi, 966 MTEP değerinden 1960 MTEP değerine yükselirken ulaşım sektöründeki enerji tüketimi, küresel tabanda 966'dan 1864 MTEP değerine çıkmıştır. Bu, ulaşım sektöründe tüketilen toplam enerji miktarındaki artış ile petrolün bu sektördeki tüketim payındaki nerdeyse aynı oranda kaldığı anlamına gelmektedir. Bu yüzden özellikle ülkemizde elektriğin toplu ulaşım içindeki önemi, petrol tüketimi ve çevresel etkileri sebebiyle giderek artmaktadır. Ülkemizde, modern şehir içi yeraltı metro sistemlerine olan talep giderek artarken, bu sistemlere ait kavramsal tasarımlar da önemli bir konu haline gelmiştir ve henüz yerine oturmaya başlamaktadır. Kavramsal tasarım bakımından yer altı metro sistemlerinin, diğer raylı sistemlere göre alt yapıları tamamen yer altında olduğu için daha fazla kurulu güç ihtiyacı bulunmaktadır. Bu tür bina ve yapıların özellikle güvenlik bakımından havalandırma, yolcu aktarımı ve aydınlatma gibi yükler için daha fazla kurulu güce ihtiyaçları vardır. Normal işleme şartları altında diğer büyük yüklerin sürekli çalışır durumda olmasına gerek yokken halka açık alanlarda yer alan aydınlatma yükleri uzun süren işletme saatleri boyunca sürekli açık olmak zorundadırlar. Bu yüzden yolcu sayısına bakmaksızın normal işletme şartlarında yardımcı tesislerdeki enerji tüketimi neredeyse sabit kalmaktadır. Bu bakımdan enerji yoğunluğunu azaltmak, güvenlik ve diğer genel koşulları sağlayacak düzeydeki etkin bir aydınlatmanın sağlanması önem arz etmektedir. Aydınlatma için harcanan enerji giderlerinin, diğer tüketim değerlerine göre oranları çok düşük kalmasına rağmen, tek başına ele alındığında yine de yüksek sayılabilecek maliyetleri vardır. Anahtar Kelimeler: Enerji, Demiryolu Sistemleri, Aydınlatma, Metro

Regarding to International Energy Agency ( IEA ) statistics, between the years 1973 and 2004 the consumed amount of oil increased from 966 to 1864 Mtoe, while total energy consumption in the transportation sector, increased from 966 to 1960 Mtoe in global base. This means in transportation sector, there is almostly a parallel incline between the total consumed energy and share of oil Therefore, electricity is getting high importance in in public transportaion sector, from the way of oil consumption, its efficiency and environmental impacts, and particularly in Turkey. As the demand to the modern urban railway systems are getting increased in great cities, design concepts for railway systems are also a new upcoming issue in Turkey. From the point of design concept, underground metro systems have the most power requirement compared to other railway systems, as all their substructure is in underground. This type of building and strucutres need more power especially for vantilating, passenger circulation and lighting from the way of safety. During the long operational hours, the luminares open the public area in underground metro systems, have to be light on, while the other big loads not have to be always on in normal operational conditions. Therefore, regardless the amount of passanger, energy consumption in auxiliary installations is almostly constant in normal operation. In that point, to reduce specific energy and supply an efective lighting allowing all safety and general conditions, is very important. Even all consuming energy for lighting is significiantly low, compared to total amount, the cost is still expensive, by it self. Keywords: Energy, Railway Systems, Lighting, Metro