Vadeli İşlem Ve Opsiyon Borsası’nın Yarattığı Ekonomi Ve Etkinliğinin Testi

Abstract

Günümüzde vadeli islem ve opsiyonlarin önemi gün geçtikçe artarak devam etmektedir. Riskten korunmak isteyen yatirimcilar ve spekülatif amaçli islem yapmak isteyen yatirimcilarin siklikla yöneldigi bu piyasada islem hacimleri büyük degerlere çikmistir. Türkiye'de vadeli islemlerin önemi bazi nedenlerden dolayi geç farkina varilmis olsa da zaman ilerledikçe islem hacminin artarak devam ettigi de gözden kaçmamaktadir. Bu piyasalarin gelismesi ve islem gördükleri borsalarin düzenli islemesi için ülke ekonomilerinin güçlü olmasi gerekmektedir. Türkiye'de de su an için bu piyasalarin çok gelismemesinin asil nedeni olarak ülke içindeki ekonomik istikrarsizliklar gösterilmektedir. Ülke ekonomisinin iyi gitmemesi ve ekonomide dalgalanmalar yasanmasi ülkenin risk tasidigi anlamina gelir ki buda vadeli islem ve opsiyon piyasalarinin gelismesine engel teskil eder. Kisaca VOBAS diye adlandirilan Vadeli Islem ve Opsiyon Borsasinda sadece vadeli islem sözlesmeleri islem görmektedir. Su anda Vadeli Islem ve Opsiyon Borsasinda opsiyonlar henüz islem görmemektedir. Borsada su an için on ürün üzerinden islem yapilmaktadir. Bu çalismada islem gören vadeli sözlesmelerin uzlasma fiyatlari ele alinmis olup zaman serileri kullanilarak serilerin birim kök analizi yapilmaya çalisilmistir. Vadeli Islem ve Opsiyon Borsasi için etkin pazar arastirilmasi hem ürün bazinda hem de borsanin geneli için yapilmis etkinligi hakkinda sonuçlar bulunmaya çalisilmistir. Islem gören ürünlerin çogunun etkin pazar sartlarina uymadigi sonucuna varilmistir. Bu durum da vadeli islem piyasasinin etkin olmadigi hakkindaki bulgularimiz agirlik kazanmistir. Etkinsizligin arastirilmasinda, piyasa islem hacimlerinin çok yüksek olmadigi bundan dolayi derinligin artmamasi sonucu bulunmustur. Derinligin artmamasindaki iki sebep olarak ta yeni olan piyasanin tam olarak iyi taninmamasi ve yatirimcilar için ülkenin hala risk içermesi görüsü belirtilmistir.

Today, the future?s transactions and options gain paramount importance day by day. The transaction volumes have amounted to great values in this market towards which the investors who are risk averse and the investors who would like to engage in transactions for speculative purposes are oriented. Even though the significance of future?s transactions has been recognized late in Turkey for certain reasons, it does not escape the eye that the transaction volume is increasing as time goes by. The country economies must be strong for these markets to grow and the exchanges where they are listed must function properly. The main reason for the lack of adequate growth in these markets in Turkey for the moment is shown to be the economic instabilities within the country. The fact that the country's economy does not fare well and there are fluctuations in the economy suggests that the country is subject to risk, which is a hurdle in the way of growth for the future's transactions and options markets. Only the future's transaction agreements are listed in the Future's Transaction and Option Exchange shortly termed as VOBAS. The options are not listed yet in the Future?s Transaction and Option Exchange for now. Currently, transactions are made in the exchange for ten products. This study deals with the reconciled prices for the listed future's agreements and a unit root analysis of the series is purported to be carried out using time series. An active market research has been made for the Future's Transaction and Option Exchange on the basis of both product and exchange and results were tried to be obtained in relation to its effectiveness. It was judged that most of the listed products were not in compliance with active market conditions. For that reason, the findings suggesting that the future?s transaction market is not effective have gained predominance. In investigating the ineffectiveness, the result was found out that the market transaction volumes were not very high; hence there was no increase in the depth. The views that the market is not completely known and that the country still poses risks for investors have been indicated as two reasons for the lack of increase in the depth.