1980 Sonrası İstanbul Metropoliten Kent Çeperinde Gelişen Lüks Konut Alanlarının Gelişme Süreçleri Ve Kentsel Gelişmeye Etkileri

Abstract

Tüm dünyada yaşanan küreselleşme süreci, Türkiye’yi ve ülkenin en büyük kenti olan İstanbul’u ekonomik, sosyal ve mekansal açıdan etkilemiştir. Özellikle İstanbul’da bazı alanlar bankacılık ve finans hizmetlerinin yer aldığı prestij alanlarına dönüşürken; ekonomik politikalarla büyüyen üst gelir grubuna hitap eden konut projeleri de hızla artmaya başlamıştır. 1980 sonrasının yeni yaşam tarzını oluşturan bu lüks konut projelerinin; yer seçim kriterleri, plan ve gelişme süreçleri ve kent çeperlerindeki gelişim üzerindeki etkileri tezin konusunu oluşturmaktadır. Tezin amacı, İstanbul metropoliten kent çeperinde gelişen lüks konut alanlarının genel özellikleri ile birlikte yer seçim kararlarını ve gelişme süreçlerini inceleyerek bulundukları bölgede oluşan potansiyeli ortaya koymaktır. Metropoliten kent çeperinde, altyapı ve ulaşım olanaklarını geliştirerek bu alandaki gelişmeyi yönlendiren projelerin yerel yönetim ve merkezi idare ile ilişkileri, çevredeki arazi kullanımı ve arazi değerlerine etkileri de tezin inceleme konuları arasında yer almaktadır. Bu bilgilere ulaşmak için kent çeperlerindeki nüfus gelişimi, belde belediyelerinin oluşumu incelenmiş ve lüks konut projelerinin yapımcı firmalarıyla ve firmaların pazarlama ve satış bölümleri ile anket-mülakatlar yapılmış ve değerlendirilmiştir. Sonuç olarak; metropoliten kent çeperinde gelişen lüks konut alanlarının;  Yer seçimi ve gelişimi, arazi kullanımı ve ulaşım ilişkilerinden etkilenirken aynı zamanda arazi kullanımı ve ulaşım kararlarını da yönlendirdiği,  Hem yatırımcı hem de kullanıcının tercihi ile yeni konut projeleri için çekim unsuru oluşturduğu,  Projelerin geliştiği alanların, belde belediyesi olarak Büyükşehir belediyesinden ayrılmasının yatırım sürecini hızlandırdığı ve  Lüks konut alanlarının yakın çevrelerinde arazi değerlerini arttırdığı ortaya konmuştur.

Globalization, in 1980s had a significant effect on social, economical and spatial changes in İstanbul as the largest city of Turkey. Development of sectors such as banking and financial services formed a series of prestigious areas and luxury housing projects in İstanbul. These luxury housing projects mostly developed towards the north where the natural resources of İstanbul Metropolitan Area are located. However, they are planned as individual projects with their own security systems, modern comfortable components, they developed without connection to the metropolitan master plan. Luxury housing areas and their general characteristics, locational preferences, planning process and their effects on the development of urban land use are the main themes of this thesis. The aim of this thesis is to examine locational preferences and planning process of luxury housing areas and prove their effects on the transformation of urban periphery and land use. Their effects on the land values, land use, transportation, infrastructure and their relations to the local and central administrative units are also the examined through thesis. While the appereance of the new municipalities, growth and change of population are analyzed in İstanbul metropoliten area, interviews were conducted with the construction firms and their sale offices in order to test the hypotheses. Findings of this thesis indicate as followings;  Development of luxury housing affected by land use and ınfrastructure in the metropolitan area, vice versa,  Existing luxury housing projects became attraction points for new projects,  Independency of new municipalities has caused to increase the speed of investment process on luxury housing,  Luxruy housing projects have caused an increase in the land value of their neigbourhood,