Terkos Su Pompa İstasyonu Rölöve, Restitüsyon Ve Restorasyon Projeleri

Abstract

Terkos Su Pompa İstasyonu, 1883 yılında Fransa’dan getirilen mühendis, mimar ve ustalarca yapılmıştır. Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönem sanayi yapılarından olan Terkos Su Pompa İstasyonu, döneminin özgün yapılarındandır. Yapı, aynı zamanda İstanbul’un içme suyunu temin etmek gayesiyle kurulan ilk pompa istasyonu olma özelliğine de sahiptir. Fransızlar tarafından kurulan Terkos Şirketi ile İstanbul’a Terkos gölünden basınçlı su verilmeye başlanması ile birlikte şehrin önemli alt yapısal gelişmeleri yaşaması aynı dönemlere rastlar. Terkos Su Pompa İstasyonu’nda bulunan ve kızgın buhar enerjisiyle çalışan Fargo buhar pompalarının imalatı ve montajı Fransız şirketi tarafından yapılmış olup 3 grup, 6 adet pompa 1883-1885 yılları arasında devreye alınmıştır. Bu pompalara bağlı olarak Terkos çıkışında bulunan 3 x Ø600’lük hat Fransız şirketi tarafından inşa edilmiştir. Buhar pompalarını çalıştırmak için kullanılan yüksek kalorili kömür Zonguldak’tan temin edilmiştir. Fargo marka buhar pompaları 1’er grup 100HP gücündedir. Maksimum su basma yüksekliği 127m., günlük kapasiteleri ise 11.000m³ ‘tür. Bu pompalar üç grup olarak tesis edilmiş olup günlük toplam kapasiteleri 33.000m³ ‘tür. Bölüm 1’de çalışmanın amaç ve yöntemleri ele alınmıştır. Bölüm 2’de İstanbul’un yakın çevresinin tarihi ve coğrafi özellikleri anlatılmıştır. Bölüm 3’de tarihsel süreç içerisinde İstanbul suları hakkında bilgi verilmiştir. Bu bölümde Osmanlı döneminden önceki ve Osmanlı dönemi su tesisleri hakkında kısa açıklamalar yapılmıştır. Bölüm 4’te yapının tanımı plan özellikleri, strüktürel özellikler, malzemeler, malzeme ve yapım tekniği özellikleri başlıkları altında yapılmaktadır. Bölüm 5’te çeşitli araştırmalar sonucu elde edilen bilgiler ve rölövenin doğrultusunda Terkos Su Pompa İstasyonu’nun restitüsyonuna ait düşünceler anlatılmaktadır. Bölüm 6’da yapıya ve çevresine uygun yeni fonksiyon verilmesi önerilmektedir.

Terkos Pump Station was built in 1883 by engineers,architects and stunts who was invited from France. One of the Industrial buildigs of Ottoman last period, Terkos Pump Station has the periods original architectural form and details. In addition to this, the building has the feature of it was the first pump station that had a purpose to bring drink water to Istanbul. With establish of Terkos Company by french entrepreneurs, there was important infrastructural developments in Istanbul at the same period. Fargo steam pumps that works with steam power producted and assembling by the French Company in Terkos Pump station, and it was started to run at 1883-1885 which composed of 6 pieces of 3 groups. The waterline that connected with the pumps which producted by the French Company, was 3 lines that has Ø600 width. High quality coal has provided from Zonguldak to run steam pumps. One of the Fargo steam pumps has the power of 100HP. The water that pumped by the machines had reach 127m. peak, and daily capacity of one group of pumps was 11.000 m³. There was three groups of pumps and their total daily capacity was 33.000m³. In part 1, deal with objectives and methods of the study. In part 2, historical and geographical characteristics of Istanbul environment In part 3, water sources of Istanbul are explained throughout history. In this part, there are also explanations about water related structures in Istanbul, both in pre-Ottoman and Ottoman periods shortly. In part 4, definition of the building is made by plan features, structural features, materials and technical features. In part 5, information which comes from results of researchs and to survey direction about restitution. In part 6, suitable new function is given to the building and its environment.