(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2010-02-25)
Öztürk, Hasan Ali Taha; Soruşbay, Cem; Otomotiv; Automotive
Bu çalışmada, Türkiye’deki otomobil parkını temsil eden bir örneklemin emisyon faktörleri ve yakıt tüketimi değerlerini elde etmek amacıyla İstanbul şehir çevrimi kullanılmıştır. Deneysel olarak elde edilen bu değerler, kullanım koşullarının emisyon faktörleri ve yakıt tüketimi üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla, 30 adet otomobilin ABD ve Avrupa çevrimlerindeki test sonuçları ile karşılaştırılmıştır. Testler İTÜ Otomotiv Teknoloji Araştırma Merkezi’ndeki (OTAM) egzoz emisyon laboratuarında gerçekleştirilmiştir. Test edilen araçların adet dağılımları, Türkiye’deki otomobil parkını temsil edecek şekilde araçların emisyon sınıfları esas alınarak, örnekleme yöntemi ile belirlenmiştir. Test sonuçları Avrupa, ABD ve İstanbul çevrimlerinin değerlerinin birbirinden oldukça farklı çıktığını göstermiş olup, bu da farklı kullanım koşullarının emisyon faktörleri ve yakıt tüketimini etkilediğini göstermektedir. Genelde Avrupa ve ABD test çevrimleri kirletici emisyonlar için araç tip onayı testlerinde kullanılmaktadır. İstanbul şehir çevrimi ise Türkiye’deki sera gazlarının emisyon envanterini tahmin etmek amacıyla oluşturulmuştur. Bu nedenle bu çevrim Türkiye’deki İstanbul gibi büyük şehirlerin bölgesel kullanım koşullarını temsil etmektedir. Bundan dolayı, ABD ve Avrupa test çevrimlerinden elde edilen ölçümler, İstanbul şehir çevrimi sonuçlarına göre farklı çıkmıştır. Kötüleşme katsayılarının belirlenmesi amacıyla, test sonuçları emisyon standartlarının limit değerleri ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca, her emisyon sınıfı için standart sapmalar ve güvenilirlik belirlenerek, istatistiki olarak elde edilen sonuçlar için hata analizi hesaplamaları yapılmıştır.