FBE- Şehir ve Bölge Planlama Lisansüstü Programı - Doktora
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Yazar "Ayrancı, İrem" ile FBE- Şehir ve Bölge Planlama Lisansüstü Programı - Doktora'a göz atma
Sayfa başına sonuç
Sıralama Seçenekleri
-
ÖgeMetropoliten Alanlarda Planlama - Kentsel Gelişimin Yönetimi İlişkisi Ve Bir İzleme Değerlendirme Model Önerisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2013-09-02) Ayrancı, İrem ; Gülersoy, Nuran Zeren ; 10014386 ; Şehir ve Bölge Planlama ; Urban and Regional PlanningAraştırma, kent planlama yaklaşımlarında yaşanan değişimler sonucunda planlama sürecinde, özellikle planın uygulaması sırasında önem kazanan izleme ve değerlendirme aşamalarına odaklanmaktadır. Planın hazırlanması ile başlayan ve bir bütün olarak ele alınması gereken kent planlama sürecinde, planın izlenmesi ve değerlendirilmesi aşamalarının eksikliği ve yetersizliği, planlama-kentsel gelişimin yönetimi ilişkisinin iyi kurulamadığını göstermektedir. Tez çalışmasında, izleme-değerlendirme süreci ile doğrudan ilişkili olan planlama-kentsel gelişimin yönetimi arasındaki ilişkinin güçlendirilip, uygulama sürecinin daha sağlıklı hale getirilmesini sağlamak üzere bir izleme-değerlendirme-geri besleme model önerisinin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu kapsamda, kent yönetimi ile planlama sistemi arasındaki ilişki, uygulamada ortaya çıkan sorunların çözümüne yönelik olarak, çeşitli tip ve ölçekteki planların izleme ve değerlendirme aşamaları incelenerek ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Çalışmanın temel problemi, planlama sürecinin iyi işletilememesi ve izleme ve değerlendirme aşamalarına süreç içinde gereken önemin verilmemesi sonucunda planlama-kent yönetimi arasında ortaya çıkan kopukluk olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda, kent planlama sürecini daha etkin ve verimli hale getirmeyi amaçlayan tez çalışmasının ilk bölümünde, temel problem, araştırma soruları, amaç, kapsam ve yöntem ile ilgili bilgi verilmektedir. Tezin ikinci bölümünde, planlama yaklaşımlarının gelişimi ve planlama sürecindeki değişim incelenmekte ve “Planlama-kentsel gelişimin yönetimi ilişkisi içinde izleme ve değerlendirme aşamalarının yeri ve önemi nedir?”, “Geçmişten günümüze, var olan planlama yaklaşımları içinde planlama-kentsel gelişimin yönetimi ilişkisi nasıl değişiklik göstermiştir?” sorularına cevap aranmaktadır. Bu kapsamda, planlama kavramı tanımları tartışılmakta ve dünyada planlama anlayışının gelişimi ve değişimi ele alınmaktadır. Daha sonra planlama anlayışının gelişime paralel olarak, planlama sürecindeki değişim ve bu değişim içinde izleme ve değerlendirme aşamalarının yeri incelenmektedir. Farklı metropoliten alanlarda planlama ve kentsel gelişimin yönetimi ilişkisinin incelendiği 3. bölümde “Gelişmiş ülkelerde planlama-kentsel gelişimin yönetimi ilişkisi içinde izleme ve değerlendirme aşamaları nasıl yapılandırılmıştır?”, “Metropoliten alanlarda planlama süreci içinde izleme ve değerlendirme aşamalarının yeri ve önemi nedir?” araştırma sorularına cevap aranmaktadır. Bu kapsamda, seçilen metropoliten alanların yönetim yapıları ve güncel planları incelenerek planlama süreci içinde izleme ve değerlendirme aşamalarının yeri ve önemi tespit edilmeye çalışılmaktadır. Tez çalışmasının 4. bölümü, “İstanbul Metropoliten Alanı’nda planlama-kentsel gelişimin yönetimi ilişkisi nasıl tanımlanmaktadır ve planlama süreci içinde izleme ve değerlendirme aşamalarının yeri ve önemi nedir?” araştırma sorusuna cevap aramak amacıyla kurgulanmıştır. Bu bölümde ilk olarak Türkiye’de planlama sisteminin gelişimi ve bu gelişime bağlı olarak İstanbul Metropoliten Alanı’nda planlamada izleme ve değerlendirme süreci incelenmektedir. Bu kapsamda, Türkiye’de plan türleri ve plan kavramları araştırılmakta ve planlamayı yönlendiren kurum ve kuruluşların planlama istemi içindeki yeri ortaya konulmaya çalışılmaktadır. Daha sonra aynı çerçevede, İstanbul Metropoliten Alanı’nda planlama sistemi içinde var olan temel planlarda izleme ve değerlendirme süreci incelenmektedir. Tez çalışması kapsamında, “Planlama sistemi içinde etkin izleme ve değerlendirme aşamaları olması, uygulamada ortaya çıkan sorunların azalmasını ve planlama-kent yönetimi arasındaki ilişkinin güçlenmesini sağlayacaktır” hipotezini kanıtlamak için araştırma soruları belirlenmiştir. Temel araştırma sorularını cevaplamak ve tezin 3. ve 4. bölümünde yapılan araştırmaları desteklemek üzere Berlin ve İstanbul Metropoliten Alanlarında çalışmalar yapılmıştır. Kapsamlı bir literatür araştırması sonrasında, Berlin ve İstanbul Metropoliten Alanlarında, planlama süreci içinde yer alan kişilerle yüzyüze yapılmıştır. Araştırmada, Berlin ve İstanbul planlama sistemi içinde izleme ve değerlendirme aşamalarının yeri ve önemi ortaya konulup, etkin bir izleme ve değerlendirmenin uygulama içinde nasıl yer aldığına ve ne gibi sorunlarla karşılaşıldığına cevap aranmaktadır. Tez çalışması sonucunda elde edilen bulgulara dayanarak, İstanbul planlama sistemi için genel bir izleme - değerlendirme model önerisi yapılmıştır. Modelin oluşturulmasında tez çalışmasının özgün araştırma kısmında yer alan yüz yüze görüşme soruları temel alınmaktadır. Sonuç olarak, günümüzde benimsenen esnek planlama anlayışı sonucunda uygulamada ortaya çıkan sorunlar, planlama sürecinin iyi işletilememesi ve izleme ve değerlendirme aşamalarının süreç içinde etkin ve verimli bir şekilde yer almaması ile açıklanabilir. Gün geçtikçe artan akademik çalışmalara rağmen, özellikle ülkemizde planlama süreci ve izleme ve değerlendirme aşamaları ile ilgili kavramsal altyapı yeterince oluşturulamamıştır. Araştırma bu yönüyle, planlama sürecinin, planlama yaklaşımlarına bağlı olarak gösterdiği değişimin eleştirel bir bakış açısıyla analizini yapmakta ve planlama sistemi ile kentsel gelişimin yönetimi ilişkisini kuvvetlendirmek amacı ile planlama sürecinde izleme ve değerlendirme aşamalarının önemini ortaya koymaya çalışmaktadır. Çalışma alanı olarak, planlama sürecinin işletilmesi ile ilgili yeterli kavramsal çalışma olmadığı ve planlamada izleme ve değerlendirme sürecini içeren hiçbir akademik çalışmanın bulunmadığı göze alınarak İstanbul Metropoliten Alanı seçilmiştir. Bir bütün olarak düşünülmesi gereken planlama sisteminin ancak planlama sürecinin iyi işletilmesi ile başarılı olabilir. Bu sebeple çalışmada, farklı yönetim birimlerinde hazırlanan çeşitli planların uygulama süreçlerinin etkin ve verimli işletilebilmesi amacıyla, izleme ve değerlendirme aşamalarını geliştirmeye yönelik çözümler araştırılmaktadır.