Köyceğiz Lagünü Su Seviyesi Değişiminin Zaman Serisi Analizi

Abstract

Bu çalışmada, Köyceğiz Lagünü’ndeki su seviyelerinin zaman serisi incelenmektedir. Köyceğiz Göl’ü Dalyan kanalı ile denize bağlanması dolayısıyla lagün özelliği göstermektedir. Su seviye değişimlerinin incelenmesi için lagünün karakteristik yapısını gösterecek 4 noktada istasyonlar belirlenmiştir. Bu istasyonlarda su seviyesi ölçümleri 5 dakika aralıkla alınmaktadır. Zaman zaman eksik verilere sahip olan seri en geniş haliyle 27/04/1998-14/06/2001 arasındadır. Korelasyon ve kaydırmayla korelasyon hesabı yapılmıştır. Kaydırmayla korelasyon hesabı sonucu akımın yönü ve akımın ulaşma süreleri bulunmaktadır. Kaydırmayla korelasyon sonucu bulunan akım yönünün, rüzgar yönü, denizden dalga etkisi ve tatlı su girişi beslemesi yönleri ile karşılaştırması yapılmıştır. 143 günde hesaplanan kaydırmayla korelasyon sonucu bulunan yönlerin 94 gününde rüzgar yönü ile aynı çıkmıştır. 8 günde tatlı su girişi etkisi ile aynı yönde bulunmuştur. 10 günde rüzgar seviyesinin düşük ve tatlı su beslemesi olmaması nedeniyle korelasyonu hesaplanan iki istasyondan biri Köyceğiz istasyonu olması durumunda Köyceğiz’e doğru akım yönü bulunmuştur. AR modeli ve regresyon yöntemi kullanılarak eksik verilerin tahmini yapılmaktadır. AR modeli ile sürekli verilerin sonunda tek tahmin yapılmaktadır. Regresyonda ise bir istasyonda kaydedilen verilerin eksik kısımları diğer istasyonlarda aynı sürede veri bulunması durumunda tamamlanabilmektedir. Birden fazla tahminle tamamlama yapılması halinde akımın geldiği istasyondan yapılan tahminler seçilmiştir. Bazen aynı süreçte diğer istasyonlarda da veri kaydedilemediği için tamamlama yapılamamıştır. 4 istasyonda(Köyceğiz, Sultaniye, Dalyan, İztuzu) ölçülen su seviyesi salınımlarının hangi periyodlarda değiştiği gözlenmiştir. Eksik verilerin tahminlerinde aynı aralıkta periyodlara sahip olmasına dikkat edilmiştir.

In this project, missing data periods of water level timeseries at Lake Koycegiz are investigated with different methods. Lake Koycegiz is located at south-west part of Turkey and has lagoon property as it connects to the sea through Dalyan Channel. In order to observe water level changes, gauging stations were previously installed at four different locations which reflect characteristics of lake. At these stations water levels are recorded instantaneously at 5 minute intervals. With some missing data records, available largest data period is available between 27.April.1998 and 14.June.2001. In order to complete these missing periods, sliding corelation method was applied. By this method stream directions and water travelling durations can be obtained. Furthermore stream directions calculated from corelations methods were compared with wind directions, wave effects from seaside and fresh water inflows. 94 of calculated 143 days matched with wind directions. 8 days matched fresh water inflows. For 10 days, it is seen that stream directions are from seaside to lake as the effect of wind speed and fresh water are low. By AR model and regression method, missing data periods are filled. In AR model, one estimation is done at the end of continuous data of the same station. Completing missing data periods of a station with another stations data may be possible using regression methods. In case of filling gaps with more than one estimation, station from which stream vectors are coming, is selected for regression application. Sometimes estimation could not done due to the lack of data at other stations for same periods. Periods of measured water level oscillations at 4 stations (Koycegiz, Sultaniye, Dalyan, Iztuzu) are observed. compared with the periods of estimations. This issue is considered in estimation of missing data.