İnşaat Sözleşmelerinde Uyuşmazlıklar Ve Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları

Abstract

Bu çalışmada; inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan uyuşmazlıkların en verimli çözümü için, sektör profesyonellerinin bilgi sahibi olmaları gereken hususlar açıklanmıştır. Günlük yaşantıda, tarafların aralarındaki hukuki ilişkileri düzenlemekte kullandıkları en önemli araç olan sözleşmeler, hukuki uyuşmazlıkların doğmasına sıklıkla neden olan olaylardır. Uyuşmazlıklar asli olarak genel yargı yolu ile mahkemelerde, istisnai olarak da tahkim yolu ise çözülür. Devlet mahkemeleri ve tahkim; kararların bağlayıcı nitelik taşıdığı, resmi uyuşmazlık çözüm yollarıdır. Tahkim, uyuşmazlıkların, devlet mahkemelerinin dışında, genellikle taraflarca belirlenen ve adına hakem denilen tarafsız özel kişiler eliyle nihai olarak karara bağlanmasıdır. ADR yöntemleri, uyuşmazlıkların; yargı unsuru içermeyen, katılımın gönüllü olduğu, genellikle tarafsız üçüncü kişilerin öneri ve tavsiyeleriyle çözüldüğü uygulamaların tamamını (Müzakere, arabuluculuk, hakem-bilirkişi vs.) kapsar. Kararların bağlayıcı olmadığı ADR yöntemlerinde amaç; tarafların ticari ilişkilerine zarar vermeden, dostane çözümler üretmektir. İnşaat sözleşmelerinde uyuşmazlık çıkması halinde çözüm; resmi yargı, tahkim ya da ADR yöntemleri ile sağlanır. Her yöntemin kendine özgü yararları ve sakıncaları bulunduğundan, tarafların uygun çözüm yöntemini belirlerken proje özelliklerini ve uyuşmazlığın yapısını göz önüne almaları gerekir. Süre ve maliyet her koşulda önemli kriterler olmakla beraber; tarafların, farklı çerçevelerde çok çeşitli çıkar kaygıları mevcuttur. Taraflar, uyuşmazlık çözüm yöntemini belirlerken, söz konusu öncelikli çıkarlarının yanında, uyuşmazlığın türünü ve niteliklerini de göz önüne almalıdırlar. Uyuşmazlıkların yaratacağı yıkıcı etkilerin asgariye indirilebilmesi için; tarafların; uyuşmazlık çözüm yöntemleri hakkında bilgi sahibi olmaları, kendilerinin ve karşı tarafın çıkarlarını doğru ve eksiksiz analiz etmeleri gerekir.

This study explains critical points of resolution of disputes which are sourced by construction contracts that industry professionals must realize. Although contracts are the most important tools that are used to regulate the legal concerns in daily life, they are also frequent causes of legal disputes. Resolutions of these disputes are generally conducted through state courts and seldom through arbitration. Litigation and arbitration are the legal means of dispute resolution, decrees of which are obligatory. Litigation is a very complex and long process due to state court’s strong adherence to bureaucratic rules and attitudes, and publicized. Arbitration is the final resolution of a dispute not through state court but by freelancer referees. ADR methods are resolutions based on voluntary involvement, dictating no official consequences, mostly comprised of third party advice and suggestions like negotiation, mediation and referee employment. The motivation behind methods of ADR is to resolve issues with the good will of all parties before causing any detriment to business relations. Disputing parties should take into consideration that every method has its inherent advantages and disadvantages while determining the method to employ. Although time and cost are the mostly appearing critical factors, parties may have different interests on different issues. Parties should also consider the unique properties of the dispute item(s) with these interests in the decision phase of method utilization. To minimize the destructive consequences of a dispute, parties should well understand the dispute resolution methods and analyze both their and the conflicting party’s interests on the issue.