İran’ın Karun Üst Havzasındaki Düşük Akımların Analizi

thumbnail.default.alt
Tarih
2012-02-07
Yazarlar
Mahnamfar, Farrokh
Süreli Yayın başlığı
Süreli Yayın ISSN
Cilt Başlığı
Yayınevi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Institute of Science and Technology
Özet
Bu çalışmada, İran’ın Karun üst Havzası’nda en az 15 yılık kayıt süresi olan ve barajlardan etkilenmeyen akım ölçme istasyonlarının günlük değerleri kullanılmıştır. Ayrıca, seçilen tüm istasyonlarda günlük veri ve sadece bir istasyonda (21-233) 2 su yılı (1987,1988) veri eksikliği vardır. Sonuç olarak 12 istasyon seçilmiştir. Çalışmada, 21-215, 21-223, 21-225, 21-231, 21-233, 21-497 istasyonları için günlük akım değerleri doğrusal regresyon ile tamamlanmış ve düşük akım değerleri (7 günlük minimum akım) hesaplanmıştır. İstasyonlarda günlük akım değerleri üzerine süreklilik çizgileri (debi süreklilik, yıl içi debi frekans) elde edilmiştir. Debi süreklilik çizgisi gözlenmiş verilere göre akarsularda belli bir debinin aşıldığı zaman yüzdesini gösterir. Burada 39 yıl (21-205 istasyonu örnek olarak) için günlük verileri (14245 günük veri) kullanarak bu çizgiler elde edilmiştir. Yıl içi debi frekans çizgisi 7 günlük minimum akımlar için elde edilmiştir. Burada her yıl için dönüş aralığını bulunmuş ve 7 günlük minimum akımlarla noktalanmıştır. Bu noktalara bir çizgi uydurarak, yıl içi debi frekans çizgisi elde edilmiştir. Her istasyon için çeşitli dönüş aralıklarında, düşük akım değerini tahmin etmek için iki parametreli (Lognormal, Weibul, Üstel) ve üç parametreli (Lognormal, Weibul, Pearson Tip 3, Logpearson Tip 3, Genel Ekstreme, Genel Lojistik) dağılımlar kullanılmıştır. İstasyonların verilerine Kolmogorov-Smirnov ve Olasılık Çizgisi Korelasyon katsayısı (PPCC) testini uygulayarak verilere en uygun dağılım seçilmiştir ve çeşitli dönüş aralıklarında düşük debiler tahmin edilmiştir. Verilerin zaman değişimi ile artış ve azalışlarını araştırmak için Mann-Kendall trend analizi yapılmıştır. Sonuç olarak Karun havzasında yürütülen düşük akımların analizi çalışmasının bulguları mevcut yapıların işletmesi ve havza da yapılabilecek su kaynakları çalışmaları açısından da yorumlanmıştır.
In this study, iran’s karun upper basin, at least 15 years of recording time and not affected by dams, daily value stations were used. Furthermore, all selected stations have daily missing data and only 21-233 station has 2 years value missing data. As a result, 12 stations were selected. In this study, 21-215 ,21-223, 21-225, 21-231, 21-233, 21-497 stations were completed by linear regression for daily flow values and low flow values (7 day minimum flow) were calculated. Duration curves on the daily flow values (flow duration curve, flow frequency in year) were obtained. Flow duration curve based on the observed data shows the flow rate exceeded a certain percentage of the time in streams. Here, 21-205 station as an example, flow duration curves were obtained using daily values for 39 years (14245 daily values). Flow frequency in year was obtained for 7 day minimum values. Return period was found for each year and this value punctuated with 7 day minimum values. Passing a line through these points, flow frequency in year was obtained. Each station for various return periods, low flow value to was estimated by two-parameter (Lognormal, Weibull, Exponential) and three-parameter (Lognormal, Weibull, Pearson type III, Logpearson type III, generalized extreme value, generalized logistic) distributions. By applying Kolmogorov-Smirnov test and probability plot correlation coefficient test (PPCC) for stations’ data, the most appropriate distribution was chosen. Low flows were estimated for various return periods. Mann-Kendall trend analysis was performed to investigate the increasement or decreasement of data by time. As a result, knowledge obtained about Karun basin low flows analysis can be used for current structures management and water resource activities in basin.
Açıklama
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2012
Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2012
Anahtar kelimeler
İRAN, karun, düşük akım analizi, trend, iki ve üç parametreli dağılımlar, İRAN, karun, low flow analysis, trend, two and three parameter distributions
Alıntı