Yapım Projelerinde Kur Riskinin Analizine Yonelik Bir Model Önerisi

Abstract

Dış dünyaya eskiye oranla daha fazla açılan Türkiye ekonomisi ve onun lokomotif sektörü olarak kabul edilen inşaat sektörü, küreselleşmenin kaçınılmaz bir sonucu olarak, son yıllarda küresel krizlerden daha yoğun bir biçimde etkilenir hale gelmiştir. Son 40 yılda gerek küresel ölçekte meydana gelen gelişmeler, gerekse yerel kaynaklı ekonomik krizlerden en hızlı etkilenen ve küçülen, buna karşın kriz sonrası gelişmelerden en geç yararlanan sektörlerin başında inşaat sektörü gelmektedir. Ekonomik krizler, risk yönetimi kavramının ortaya çıkmasına neden olmuş, küreselleşme sonucu dünyanın herhangi bir yerinde ortaya çıkan bir krizin etkisinin eskisinden daha fazla hissedilir oluşu, söz konusu risklere duyarlılığı ve risk yönetiminin önemini arttırmıştır. Operasyonel riskler gibi finansal riskler de inşaat sektöründe en sık karşılaşılan ve yönetilmesi gereken riskler arasında göze çarpmaktadır. Kur riski de, özellikle nakit akışlarında farklı döviz barındıran inşaat projeleri için yaşamsal bir öneme sahiptir. Dalgalı kur ortamında yürütülmekte olan inşaat projelerinde görülen maliyet değişimleri ve kâr kayıpları, kur riskinin ölçülmesini ve söz konusu riskin varlığının belirlenmesinin ardından akılcı bir şekilde yönetilmesini önemli bir hale getirmiştir. Bu çalışmada, döviz kurlarındaki dalgalanmaların yapım projelerinin nakit akışı ve proje tamamlanma bedeli üzerindeki etkisi araştırılmaktadır. Kur riskinin nakit akışına etkisi ölçülürken Monte Carlo simulasyon tekniği, hesaplama ve sonuçların görselleştirilmesinde Matlab kullanılmıştır. Elde edilen değerler kur riski etkisi ile karlılığın ne kadar dalgalanabileceğini göstermektedir ve kur riski etkisinden korunmak için oluşturulacak bütçenin belirlenmesinde kullanılabilir. Çalışma beş bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde, çalışmanın konusu, amacı, kapsamı, sınırlamaları ve yöntemi açıklanmakta ve konu ile ilgili daha önceden yapılmış çalışmalardan söz edilmektedir. İkinci bölümde, risk tanımı, sınıflandırılması, riskin alt sınıflarından biri olan finansal riskin ve kur riskinin tanımı, finansal risk türleri anlatılmakta, finansal risk yönetiminde kullanılan araç ve yöntemlere kısaca genel bir bakış atılmaktadır. Üçüncü bölümde, inşaat sektörünün özellikleri incelenmektedir. İnşaat sektöründeki ekonomik görünüm, sektör özellikleri, sektörde riskin algılanması ve yapım projelerinde kur riski ve nakit akışı özellikleri anlatılmaktadır. Çalışmanın dördüncü bölümünde, yapım projelerinde kur riskinin analizine yönelik modelin kavramsal kurgusu, kullanılan araç ve yöntemler, modelin sınırlamaları ve varsayımlar anlatılmakta, model çalıştırılmakta ve örneklerle anlatılarak yorumlanmaktadır. Sonuç bölümünde ise, dördüncü bölümde elde edilen bulgular değerlendirilmekte ve ileriye dönük çalışmalarda neler yapılabileceği konusunda önerilerde bulunulmaktadır.

Turkish economy, which is opening up business abroad more than past and construction which is accepted its locomotive sector, has become to be influenced from the global crisis stronger in recent years by the unavoidable result of the globalization. At the last 40 years, the top sector of the list is construction which is being influenced faster by both the global scale changes and the local economic crisis in spite of having benefits at the latest. Economic crisis caused risk management concept s appearance. Because of the influence of a crisis which appearanced at anywhere of the world is being feeled more than past, the sensibility to these risks and the importance of the risk management is enhanced. At the construction sector, financial crisis are conspicious amongs the frequent and to be managened risks like operational crisis. Currency risk, has a vital importance especially for the construction projects which have different currencies at their cashflows. The profit loss and cost changes of construction projects at volatil currency atmosphere, increased the importance of currency risk measurement and management in a rationalist way. In this study, the impact of currency risks volatility on the cashflows and completion costs of the construction projects is studied. To measure the impact of currency risks on cashflows Monte Carlo simulation is used and Matlab is used to calculate and visualite the results. The results show how profits change with the effect of currency risks and can be used to establish the budget for hedging. This study consists of five main chapters. In the first chapter, the theme, aim, scope, limitation and methodology of the study has been described and the related previous studies are mentioned. In the second chapter, risk definition, financial risk which is one of the subgroups of risk and currency risk definition and the methods for financial risk management has been explained. In the third chapter, construction sector characteristics are analysed. The economic view of construction sector, sector characteristics, the risk perception of the sector, the currency risk and cashflow at construction projects are analysed. In the fourth chapter of the thesis, the conceptual fiction of the model to analyis of the currency risks at construction projects, the instrument and methods used, the limitation and assumptions of the model are explained in detail. Model has been run and interpreted with examples. In the final chapter, the results found in the fourth chapter have been evaluated and future studies about this theme have been discussed.