Bala Tekkesi Sebil, Muvakkithane Ve Derviş Odaları Yapısı Restorasyon Projesi

Abstract

Osmanlı dönemindeki sosyal kültürel yaşantının günümüze ulaşan birçok yapısı, Osmanlı döneminden günümüze geçirdiği tarihsel süreç içinde büyük ölçüde tahrip edilmiştir. Yok olmaya yüz tutmuş bu yapıların korunması, tarihsel ve kültürel değerleri açısından önemlidir. Bala Külliyesinin bünyesinde olan çeşme, sebil, muvakkithane, kuyu, su haznesi ve derviş odalarının bütününden oluşan bu yapı 1925 ten sonra işlevi değisse de kullanılarak yaşatılmış ve günümüze ulaşmış nadir örneklerinden birisi olmuştur. Özgünlüğünü büyük ölçüde koruyan bu yapının bize sunduğu tarihsel ve kültürel referanslar bu yapının tez konusu olarak seçilmesinde önemli bir etken oluşturmuştur. Bala Tekkesine ait ilk temeller İstanbul un fethine katılmış olan Topçubaşı Bala Süleyman Ağa tarafından Fatih Sultan Mehmed zamanında atılmıştır. Külliyenin bulunduğu yerde ahşap çatılı küçük bir mescit yaptıran Topçubaşı Bala Süleyman Ağa ölümünden sonra mescidin yanına gömülmüştür. Zamanla harap olan Bala Mescidi ve Tekkesi Sultan Abdülaziz devrinde Nakşibendiliğe bağlı bir tekke olarak genişletilmiş programıyla birlikte eskisinden daha büyük bir şekilde yeniden inşa edilmiştir. Yapı şu anda konut olarak kullanılmaktadır, mekansal olarak özgünlüğünü kısmen yitiren bu yapı yapıldığı döneme ait malzeme ve üslup açısından özelliklerini korunmuştur. Tez konusu olarak ele alınan bu çalışmada yapının, bir kültür varlığı olarak korunması ve en uygun şekilde değerlendirilmesi düşüncesi önemli bir yer tutmaktadır.

Many buildings of social-cultural life during the Ottoman Empire which exit, are being still harmed in this period of history. The preservation of these buildings which almost ruined, is very important because of their cultural and historical values. The fountain, “muvakkithane”, well, water tank and the dervish lodges which are parts of the building complex called Bala Tekke is one of the rare buildings which exit physically. However its mission has changed since 1925. The cultural and historical references, presented to us by Bala Tekke which keeps itself authenticity, have an impact on the selection of it as a thesis. The first structure of dervish convent was built by Bala Süleyman Ağa who was the artillery sergeant in Ottoman Empire during Fatih Sultan Mehmed. Artillery sergeant Bala Süleyman Ağa procured a small mosque whose roof was wood. After his death, he was buried near this mosque. Bala “Tekke” and the mosque was deteriorated day by day and during Sultan Abdülaziz’s era it was used by Nakşibendi’s religious order. Its program was rearranged and the Tekke was widened by annexes. Now Bala Tekke is used a dwelling. Although it loses its originality but still carries a crucial importance about the timber in itself belongs to its own period of history. As the subject of the thesis dealt with the structure, as a cultural heritage preservation and the idea is very important in evaluating the most appropriate way.