Mimari Tasarımda Yaratıcı Süreç İçin Bir Araç Olarak Diyagram

Abstract

Bu araştırmada, ‘Diyagram’ın mimari tasarımdaki yaratıcı süreç için rolü, teorik altyapısı derin anlamda irdelenerek incelenmiştir. Bu çalışmada ele alınan kavramlar, diyagramın eskiz ve şemadan farklı, ve basit bir temsil aracının daha ötesinde olması fikrine dayanmaktadır. Diyagram, tasarım sürecinde dışavurumcu, soyutlayıcı ve yaratıcı bir araç olarak ele alınmaktadır. Bu ele alış, farklı bakış açılarını bir düşünce ağı içinde bir arada değerlendiren ve diyagrama yeni bir gözle bakılmasını sağlayacak bütünselci bir yaklaşımı da beraberinde getirir. Ele alınan bakış açılarının en önemlisi Deleuze’ünkidir. Bu bakış açısına göre diyagram, bir ‘soyut makine’ edasında, yaratıcı sürecin üretkenliğini sürekli ‘yeni’ ye açık hale getirerek pekiştiren bir araçtır. Bu değerlendirme, diyagramın genel bakış açısı ile değerlendirilmesinden oldukça farklıdır ve diyagrama dayalı mimari tasarım kavramına yeni bir soluk getirmiş, büyük katkı sağlamıştır. Buna bağlı olarak diyagramın, tezdeki yaklaşım bağlamında ele alındığında, mimari tasarım süreci için ne gibi potansiyeller barındırdığı da ele alınmıştır.

In this research, ‘Diagram’ is scrutinized referring to deeper notions of its theoretical background and its role as a tool for creative process in architectural design. The notions that are taken into consideration are mainly based on the idea that diagram is slightly different than a simple schema or a sketch, and that is more than only a representation. Diagram is considered as a dynamic tool for expressivity, abstraction and creativity for design; this involves a holistic approach that associates different perspectives, aiming to reveal a network of various thoughts that are in relation with each other, and points out a distinctive way to look at diagrams. One of the most important perspectives that are scrutinized on this research is Deleuzean perspective to diagram, which mostly refers to modern paintings. According to this notion, diagram operates as an intermediary tool that provides abstract data that are ready to be transformed into figure; in this way, it functions as an abstract machine that makes creative process open to new formations at all times. This notion that had been put forward by Deleuze is considerably different from the common approach to diagram, and has an impact on diagrammatic methods which belong to creative process in architectural design.