Laleli Camisi Nin İç Mekan Dekor/süsleme Tasarımı

Abstract

18. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu’nda ekonomik, sosyal ve toplumsal alanda yaşanan değişimlerden mimarlık da nasibini almıştır. Yüzyıllar içinde geçirdiği evrimle kendine özgü bir dile sahip olan Klasik Osmanlı mimarlığında çözülmeler başlamış, biçim dilinde farklılaşmalar meydana gelmiştir. 1764 tarihli Laleli Camisi de yaşanan değişimin basamaklarından biridir. Dönemin mimari ortamına ilişkin günümüze kadar yapılan çalışma ve araştırmalarda Laleli Camisi’ne de yer ayrılmaktadır. Ancak sadece iç mekanını irdeleyerek yüzyılın Osmanlı mimarlığını değerlendiren bir çalışma daha önce yapılmamıştır. İlk olarak caminin iç mekanı yerinde gözlem yapılarak ayrıntılı bir şekilde tasvir edilmiştir. İlerleyen bölümlerde, incelenen öğelerin, çalışmanın amacı çerçevesinde kökenleri araştırılmıştır. Bu öğeler, gerek Klasik dönem Osmanlı mimarlığından, gerek Batı mimarlığından örneklerle karşılaştırmalı olarak ele alınmış ve değerlendirilmiştir. Klasik Osmanlı mimarlığından miras alarak taşıdığı öğeleri ve Batı ile etkileşim sonucu sahip olduğu “yeni” özellikleriyle Laleli Camisi 18. yüzyılın melez bir yapısıdır. Bu çalışmada, günümüze kadar yapılan araştırma ve yorumların bir kısmı desteklenmekle birlikte, iç mekanına ilişkin daha önce değinilmemiş Batı etkili unsurlar fark edilerek incelenmiştir. Tüm bunların sonucunda Laleli Camisi, 18. yüzyılda Klasik Osmanlı mimarlığındaki çözülme sürecinin bir aşaması ve gelecek yüzyılda yaşanacak olan değişimin bir basamağıdır.

In 18th century, architecture had got its share from economic and social changes experienced in Ottoman Empire. Decomposition had began and differentiation in form-language occured in the Classical Ottoman Architecture which has evolved throughout centuries and gained a unique language. Laleli Mosque, dated 1764, is also a step of the change experienced. Concerning the period’s architectural environment, studies and researches made until today also includes Laleli Mosque. However, a study that evaluates this century’s Ottoman Architecture by examining only the interior has not been done before. First of all, the interior of the mosque is described in detail by on-site observation. In the following parts, the origins of these components have been searched in accordance with the aim of the study. These components have been examined and evaluated comparatively with the examples of the Ottoman Architecture and the architecture of the West. Having components which have been inherited from Classical Ottoman Architecture and “new” features gained as a result of interaction with the West, Laleli Mosque is a hybrid structure of the 18th century. In this thesis, not only the studies and interpretations that have been made up to now are supported but also components having west influence are noticed and analysed. As a consequence, Laleli Mosque is a milestone of the period of decomposition in Ottoman architecture in 18th century and also a step of the change which will be experienced in the following century.