Afyon-Sultandağı bölgesi hız yapısının yerel deprem tomografisi yöntemi ile belirlenmesi

thumbnail.default.alt
Tarih
Yazarlar
Dinç, Aysun Nilay
Süreli Yayın başlığı
Süreli Yayın ISSN
Cilt Başlığı
Yayınevi
Fen Bilimleri Enstitüsü
Institute of Science and Technology
Özet
Sultandağı ve civarının son derece karmaşık olan tektonik yapısı tam olarak bilinmemektedir. Bölge, doğuda yanal atımlı faylardan oluşan tektonik rejim ile batıda oblik atımlı normal faylarla sınırlı graben-horst sistemlerinden oluşan tektonik rejim arasında bir geçiş bölgesidir. Tektoniğindeki bu karmaşadan dolayı Sultandağı bölgesinin üç-boyutlu P-dalgası hız yapısının belirlenmesi ve bölgedeki tektonizma hakkında ön bilgiler sağlanması büyük önem taşımaktadır. Bu tezde Şubat 2002 Sultandağı depreminin artçı kayıtlarından tomografik ters çözüm yapılarak çalışma alanının hız yapısı ve tektoniğinin aydınlatılması amaçlanmıştır. Tomografide başlangıç modelinin gerçek hız yapısına yakın olması ve depremlerin yüksek doğrulukta konumlandırılması, sonuçların güvenilir olması açısından önemlidir. Bu nedenle bölgeyi en iyi temsil eden minimum bir-boyutlu hız yapısı hesaplanmıştır. Elde edilen bir-boyutlu hız yapısı kullanılarak depremler tekrar konumlandırılmıştır. Daha sonra sentetik modeller üretilerek yapıda hangi alanların hangi çözünürlülükle elde edilebileceği irdelenmiş ve oluşturulan üç boyutlu model parametrelerinin ayrımlılıkları belirlenmeye çalışılmıştır. Son olarak, sentetik modellemelerden elde edilen bilgiler ışığında ve bir boyutlu hız modeli, üç boyutlu başlangıç modelini oluşturacak şekilde yapıya extrapole edilerek gerçek seyahat zamanı verilerine tomografik ters çözüm uygulanmıştır. Sonuçta çalışma alanı 14 km derinliğe kadar görüntülenmiştir. Bu görüntüler değerlendirildiğinde, Akşehir grabeninin ortalama derinliğinin 5 km olduğu tespit edilmiş ve Sultandağının bulunduğu alanda, yüksek hız değerlerinin altında düşük hız anomalisi hesaplanmıştır. Yüksek çözünürlülük alanında kalan bu anomalinin ters çözümden kaynaklanan bir yan etki olmadığı, farklı blok boyutlarına sahip hız modelleri kullanılarak test edilmiştir. Söz konusu düşük hız yapısının, Sultandağının neotektonik dönemin başlarında bindirme niteliğinde çalıştığını destekler bir bulgu olabileceği düşünülmüş ve jeolojik kanıtlarıyla birlikte tartışılmıştır.
Tectonics of Sultandagi, Afyon, has not been extensively studied although a number of devastating earthquakes have occured for the last hundred years. Sultandağı and its surroundings are the transition zone between strike slip faults in the east and grabens bounded with oblique-slip normal faults in the west. Understanding such complex tectonic regime increases the importance of determining an accurate and 3-D P-wave velocity field. The purpose of this thesis is to analyze the aftershocks of February 2002, Sultandagi earthquake to determine the three dimensional P-wave velocity field, and try yo explain tectonics of the region. For this purpose, we utilized local earthquake tomography to improve our understanding of such complex tectonic regime. Reliable estimates of the three-dimensional velocity field is strongly dependent on the initial reference model and on the accuracy of the earthquake locations. Therefore, to achieve reliable and precise hypocenter locations and velocity structure, we first focused on determining an approximate one-dimensional model. After obtaining the minimum one-dimensional velocity model, the hypocenters are relocated and the three-dimensional starting velocity values were determined through extrapolation. The tomographic inversion procedure resulted in images of the structure to a depth of 14 km. These images suggest that the Akşehir graben is at a depth of about 5 km and delineated with a P-wave velocity of approximately 6 km/sec velocity contour. A prominent anomalous low velocity zone appears to dip beneath a high velocity zone of Sultandag metamorphics near the surface. Tests with various block sizes indicated that the anomalous low velocity zone is unique and real, and may not be considered to be the artifacts of inversion. Using the estimated velocity images, we relate the low velocity zone to the thrusting evolution of the Sultandağ as it was postulated earlier.
Açıklama
Tez (Yüksek Lisans) -- İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, 2003
Thesis (M.Sc.) -- İstanbul Technical University, Institute of Science and Technology, 2003
Anahtar kelimeler
Afyon, Sultandağı, tomografi, eşzamanlı ters çözüm, tektonik., Afyon, Sultandagi, simultaneous inversion, tomography, tectonics.
Alıntı