Reel Opsiyonlar İle Yatırım Projelerinin Değerlendirilmesi: Madencilik Sektöründe Bir Uygulama

Abstract

Opsiyon teorisi kullanılarak yatırım projelerinin değerlendirilmesi, reel opsiyonlar yaklaşımı olarak adlandırılır. Reel opsiyonlar yaklaşımının yatırım projelerini değerlendirmede kullanılan diğer tekniklere göre en önemli avantajı, projeleri dinamik bir şekilde değerlendirmesidir. Örneğin, net bugünkü değer yöntemine göre, proje ya kabul edilir ya da reddedilirken, reel opsiyonlar yaklaşımında diğer seçeneklere ilaveten projenin ertelenmesi seçeneği de vardır. Çalışmada Rusya’da bulunan bir maden yatırımı analiz edilmiştir. Bu analiz geleneksel değerleme yöntemleri ile gerçekleştirilmiş ve yatırım karlı görülmemiştir. Bu aşamadan sonra yatırımın erteleme opsiyonunun değeri hesaplanmış ve yatırım için ideal zaman belirlenmeye çalışılmıştır. Daha sonra temel model parametreleri bazında duyarlılık analizleri yapılarak, opsiyon değerini en çok etkileyen model parametreleri bulunmaya çalışılmıştır. Çalışmanın amacı hem geleneksel yöntemlere alternatif olarak gösterilen reel opsiyonları tanımak hem de bu yöntemin gerçekten geleneksel yöntemlerin alternatifi olup olmadığını belirlemektir. Sonuçta, yöntem, yönetsel açıdan geleneksel yöntemlerden üstündür ancak teknik olarak geleneksel yöntemlerin alternatifi değil, tamamlayıcısıdır. Yöntemin çözümünde de net bugünkü değer analizleri temel varsayımları oluşturmaktadır. Çalışma sonucunda negatif net bugünkü değere sahip bir projenin de kabul edilebileceği; projenin asıl değerinin net bugünkü değer ile opsiyon değerinin toplamı olması gerektiği ortaya konmuştur.

Evaluating the investment projects by using option theory is called real options approach. Under real options approach, projects are evaluated in a dynamic way which is the most important advantage of real options approach over the other investment evaluation techniques. There is the choice of project deferral in the real options approach in addition to the other choices. In this study a mine investment in Russia has been analyzed. This analysis has been done by traditional valuation techniques and investment seemed to be inadequate. From this stage value of defer option has been calculated and searched for ideal investment timing. After calculation of the option value, sensitivity analysis with the basic model parameters has been done for identifying the most affecting parameter in the model. It is aimed to introduce real options and to consider if it is an alternative to traditional methods. As a result, real options method is superior to the traditional methods in a managerial sense and instead of being the alternative it is complementary in a technical sense. An investment project that has a negative net present value can be accepted because the real project value is the sum of net present value and option value.