Türkiye'de Eğitim Eşitsizliği

Abstract

Kalkınma açısından insan kaynağının niteliğinin önem kazanması, İkinci Dünya savaşından sonra insan gücü kaynaklarının, yani eğitim yatırımlarının, diğer bütün faktörlerden daha büyük oranda iktisadi kalkınmaya katkıda bulunduğu gerçeğinin ortaya çıkması ile olmuştur. Ancak 1960 yılma kadar eğitim temel bir hak olarak görülmekte ve bu tarihten itibaren ekonomik gelişme ile doğrudan ilişkili bir kavram olarak değerlendirilmeye başlanmıştır. 1970'li yılların sonlarına gelindiğinde ise dünyada bilgi ve iletişim teknolojilerindeki hızlı değişim ve gelişim ile hakim olmaya başlayan küreselleşme süreciyle birlikte bilgi toplumuna geçiş önem kazanmıştır ve bu da ekonomik ve sosyal hayata ilişkin bir çok yeni gelişmelere neden olmuştur. Bilgi toplumunun ekonomik büyümeyi hızlandırıcı, sosyal altyapı hizmetlerinin sunumunu iyileştirici, kültürel etkileşimi artırıcı etkileri olacağı açıktır. Bu nedenle, bilgi toplumuna geçişin en önemli şartlarından birisi bilgiye yapılacak olan yatırımdır. Bu sebeple gelişmekte olan ülkelerin gelişmesine en büyük katkıyı insan kaynaklarına yapılan yatırım ve altyapının iyileştirilmesi sağlayacaktır. Bu çalışmada, Türkiye'deki insan sermayesi dağılımı eğitim süresi kullanılarak hesaplanmaktadır. Ortalama eğitim süresi, eğitim süresinin standart sapması ve eğitim Gini katsayısı hesaplandıktan sonra hem Türkiye genelinde hem de bölgesel anlamda sonuçlar incelenerek hangi bölgelerde eğitim eşitsizliğinin daha yüksek hangi bölgelerde daha düşük olduğu görülmüştür. Araştırmanın diğer bir konusu da kadın ve erkek için eğitim eşitsizliğini ölçmektir. Aynı zamanda 1975 yılından 2000 yılma eğitim eşitsizliğindeki değişim ve ortalama eğitim süresindeki artışın eğitim eşitsizliğini azaltıcı mı arttırıcı mı bir etkide bulunduğu araştırmanm incelediği konular arasındadır. Uygulama sonucunda ulaşılan sonuçlara bakıldığında Türkiye genelinde ortalama eğitim süresinin arttığı, kadın ve erkek olarak ayrı ayrı bakıldığında ise erkeklerin ortalama eğitim süresinin incelenen bütün seneler boyunca kadmlann ortalama eğitim süresinden daha yukarıda olduğu görülmüştür. Bununla beraber eğitim süresinin standart sapmasına bakıldığında bir artış olduğu görülmekte ve Türkiye genelindeki seneler itibariyle eğitim süresinin standart sapmasına bakıldığında kadın ve erkek eğitim süresinin standart sapmasının giderek birbirine yaklaştığı göze çarpmaktadır. Ancak ortalama eğitim eşitsizliği ölçüsü olarak başka bir yöntem olan eğitim Gini katsayısı kullanıldığında biraz önce bahsedilen vıu sonuçlarla tamamen zıt bir tablo oluşmaktadır. Kısacası eğitim Gini katsayısının eğitim süresinin standart sapmasındaki yükselmenin aksine düşmekte olduğu görülmüştür. Eğitim eşitsizliği ölçülerinden diğeri olan eğitim Gini katsayısına bakıldığında Türkiye genelinde olduğu gibi bölgeler için de eğitim Gini katsayısının eğitim süresinin standart sapmasındaki yükselmenin aksine düştüğü görülmüştür. Eğitim Gini katsayısı için incelenen bütün senelerde bölgeler arası bir fark olup olmadığına bakıldığın da ise kadın,erkek ve toplam nüfus için hepsinde anlamlı bir farklılık görülmüştür.

The importance of human resource quality from the developmental perspective increased as the idea that human resources and education investment contribute to economic development more than the other factors had come out after the Second World War. However, education had been perceived only as a basic human right until 1960 and afterwards realised as a factor related directly to economic development. In the end of 1970's, along with the increasing globalisation as a result of the great improvements in information and communication technologies, transition to information society attracted great importance. And this stage resulted in new developments in economic and social structure. It is clear that information society would accelerate economic growth, improve the supply of social infrastructure services, increase cultural interaction. Therefore, one of the main conditions for transition to information society is investment on information. Thus, the main factor of the development stage of developing countries will be the investment on human capital and improvements in infrastructure In this study, human capital distribution in Turkey have been calculated by using the years of schooling. Average years of schooling, standard deviation of the years of schooling and education Gini coefficient have been calculated for both Turkey and regions separately. Then, the results have been evaluated in order to observe the regional differences. The other objective of the study is measuring education inequality for both men and women separately. Furthermore, the change in education inequality from 1975 to 2000 and whether the increase in the average years of schooling decreases the education inequality or not have been examined. As a result of application, it is seen that average years of schooling has been raised in Turkey in general and by evaluating separately both men and women, in the average years of schooling of men is higher than women's during the observed period. However, the standard deviation of average years of schooling has been raised in general and the standard deviations of average years of schooling of men and women have been obviously closer to each other. On the other hand, using the Education Gini Coefficient as another method of measuring the average education inequality, completely opposite results from mentioned above have been observed. Briefly, it is seen that the Education Gini Coefficient decreases. i By using the same method applied on the regional base, it is seen that both of the avarege years of schooling have been raised. Also; by regarding the results of test which are applied in order to see whether there is a difference between deviations in the regions or not; in the significance level, the standard deviations differ of years of schooling for total population from each other for the years 1975 and 1980. On the other hand, there is a no significant between the regions after these years. But there is a different situation for men and 2000 is the only year, which is seen that there is no significant difference among the regions. For women, it is observed that for all years significant differences among regions occured. Also regarding, the regression equation that is formed by using average years of schooling, the square of the avarege years of schooling and the standard deviation of years of schooling, the equation is significant for the only year 2000 for men's population. In other situation, the equation includes only one variable, that is average years of schooling When the other education inequality measure, education Gini coefficient, is examined, it is seen mat education Gini coefficient has opposite results compared to the standard deviation approach bom for Turkey and the regions separately. When it is examined whether there is a significant difference in terms of education Gini coefficient among the regions in all periods or not, it is seen that there is a significant difference both for total population, men and women separately.