Ege Bölgesi Semahları İle Doğu Anadolu Bölgesi Semahlarının Söz Ve Ezgi Yapıları Bakımından Karşılaştırılması

Abstract

Bu araştırma, Ege Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi'ne ait semahların söz ve müzik yapısının incelenip, mukayese edilerek aradaki benzerlik ve farklılıkları ortaya çıkarmak suretiyle bir sonuca ulaşılmaya çalışılmıştır. Eser içerisinde önce semah hakkında bilgi verilerek, semah'ın kelime olarak anlamı, ortaya çıkışı, müzikal anlamda semahların yapılan, semahlardaki söz unsuru incelenmiştir. Daha sonra bu çalışmaya kapsam olan Ege Bölgesi ve Doğu Anadolu Bölgesi coğrafîk olarak incelenmiş, her iki bölgenin de Türkiye'deki konumu, yüzölçümü, nüfusu, iklim şartlan, bölgelere bağlı illeri belirterek ana hatları ile tanıtılmıştır. Örnek olarak Ege bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesine ait on semah üzerinde durulmuş, bu semahların; seyir, donanım, usul, metronom, dizi, karar sesi, form yapısı, geçki, bölüm özellikleri ve söz yapısı incelenmiştir. Eserler müzikal anlamda soru-cevap cümleleri ilişkisi çerçevesinde ölçü ölçü incelenmiş, ölçülerdeki melodik özellikler belirtilerek cümleler halinde ifade edilmiştir. Melodik değerlendirmeler yapılarak, eserin kimliği ortaya çıkarılmış, söz açısından incelemelerde özellikle kelimeler üzerinde durularak, eserde geçen kelimelerin Alevi-Bektaşilik kültüründeki anlamlan üzerinde durulmuştur. Sözel değerlendirmelerde eserin şiir olarak vermek İstediği anlam üzerinde durulmuş, uyaklan da belirtilmiştir. Her iki bölgeye ait incelenen on semah birbirleriyle, Eğe Bölgesi'ne ait olan semahlar ile Doğu Anadolu Bölgesi'ne ait olan semahlar-melodik ve edebi açıdan mukayese edilmiş, bölgesel özellikler belirtilmeye çalışılmıştır. Mukayese yapılırken Ege Bölgesi semahları ile Doğu Anadolu Bölgesi semahlarının birbirleriyle olan benzerlik ve farklılıklan saptanmış, bir sonuç olarak çalışma sonunda belirtilmiştir.

In this study, the similarities and the differences between the semah-s of the Aegean and the Eastern Anatolia Regions are tried to be determined by examining and comparing their lyrics and their musical structure. After giving some general information about the semah-s, the etymology of semah, appearance of them in the history, their structures in musical term and their verbal elements are studied. As the scope of this study, the Aegean and the Eastern Anatolia Regions are observed regarding geography, so that the location of both regions in Turkey, their surface area, their population, their climate conditions and the cities within the borders of the regions are introduced in a general manner. Sampling the semah-s of both regions, ten of them are dealt with deeply. Their progressions, alterations, rhythmic patterns, beats, scales, tonics, form structures, modulations, partial features and verbal structures are explored. The music pieces are examined measure by measure in the outline of the 'guestion and answer' phrases in terms of music and they are expressed as sentences by evaluating melodically. In the verbal examination, aspecially the words are dealt with to seek for their meanings in the culture of Alevi-Bektaşi sect. Additionally, the lyrics are also discussed as poems and the meaning and rhymes of the poem are pointed out regarding the poetic features. These ten semah-s are compared with each other in terms of their melodies and lyrics to reveal the regional characteristics by deterniining their similarities and differences which are given in the conclusion part of the study.