Uluslararası inşaat sektöründe politik risk ve bulanık kümeler yardımıyla analizi için bir yöntem önerisi

Abstract

Uluslararası inşaat sektörünün özel koşulları nedeniyle, politik risk olgusunun tanımlanması ve analiz edilmesi son derece önemli hale gelmiştir. Zira, uluslararası inşaat sektöründe karşılaşılan ve daha duyarlı bulunan olunan sorunlar, mesleksel- teknik yapının dışında kalmakta ve öncelikle projenin üstlenildiği ülkedeki sosyal, siyasal, ekonomik olay ve gelişmeler ile ilgili olmaktadır. Bu olay ve gelişmelerden kaynaklanan politik risk, firmaların piyasadaki varlıklarını sürdürebilmelerini olanaksız kılacak kadar ciddi soranlara yol açabilecek niteliktedir. Bu çalışma, uluslararası inşaat sektörünü etkileyen politik risk olgusunu tanımlamak ve sektör için uygulanabilir bir risk analiz yöntemi ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Giriş bölümünde, çalışmanın kapsamı açıklanmış, uluslararası inşaat sektörünün gelişimi ile bu sektörde Türk firmalarının durumu üzerinde genel bilgiler verilerek, bu sektörde politik risk olgusunun değerlendirilmesinin önemi belirtilmiş, temel kavramlar tanımlanmış ve geliştirilen analiz yönteminde yararlanılan bulanık küme teorisi tanıtılmıştır. İkinci bölümde, uluslararası sektörlerin gelişimi, bunların ilgi alanlarına göre değişen politik risk öncelikleri açıklanmıştır. Bazı politik risk analiz yöntemleri tanıtılarak, bunların UİS açısından sağlayabileceği katkı araştırılmıştır. Politik risk sigorta sistemi (İKS) ile günümüzde giderek yaygınlaşan risk notlandırma kuruluştan (RNK) konusunda genel bilgiler verilmiştir. Üçüncü bölümde, inşaat sektörünün temel özellikleri ile uluslararası inşaat sektörünün yapısal nitelikleri, bu sektörde karşılaşılan sorunlar ve sektörde rekabet koşullan, inşaat mühendisliği yapı işletmesi disiplinde proje risk yönetimini gerekli kılan nedenler ve bu alanda yapılan çalışmaların genel yaklaşımları üzerinde durulmuştur. Âyrıca, geçmişte yapılmış olan dört çalışma, yapı işletmesi disiplininde risk yönetimi konusundaki yaklaşımlar hakkında genel bir fikir edinilmesi bakımından özetlenerek sunulmuştur. Dördüncü bölümde ise, önceki bölümlerde ulaşılan bilgilere dayanarak uluslararası inşaat sektöründe (UİS) politik risk olgusunun yeterince ve güvenilir biçimde ele alma olanağının pek bulunmadığı ve öncelikle genel risk konusundaki kavramsal karmaşanın giderilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır. Bu nedenle, genel amaçlı yeni bir kavramsal model geliştirilmiş ve bu modele dayanarak, UİS'deki politik riskler tanımlanmıştır. Beşinci bölümde, UİS'de politik risk analizi için geliştirilen yöntem tanıtılmış ve işlem aşamaları (algoritması) örneklerle açıklanmıştır. Sektörün yapısal özellikleri nedeniyle stokastik teknikler yerine kullanılan bulanık küme teorisi teknikleri ile ilgili bilgiler de bu bölümde verilmiştir. Sonuçlar ve Öneriler bölümünde, çalışmanın bulgulan, önerilen kavramsal ve yöntemsel yaklaşımların uygulanabilirliği tartışılmış ve bu yöntemin uygulanması doğrultusunda bazı önerilerde bulunulmuştur.

The International Construction Industry (ICI) is a highly diversified that offers professional services which include feasibility studies, planning, design, economic develepment planning, construction management an construction. The structure of the ICFs operation abroad and the risks confronted therein are markedly different from that of tradional international enterprises and also from that of domestic market. ICI is concerned primarily with stability of expected value, time and quality of the project. But the most crucial problem can be sourced from the client. Because, the principal client of the ICS is the goverment of host country. And also to be a foreign company is a problem. This breeds an environment of high uncertainty fraught with risks for the firm operating within it. The concern over economical, political, social, cultural etc. uncertainties have spanned the necessity and importance of the political risk analysis. In this thesis, the approaches for political risk assesment in international business environment were investigated for possible contribution to this study. Secondly, general approach to risk management in construction management discipline was investigated to have a general idea about background in his discipline. The term "risk" explained in the past studies has been discussed and a new conceptual framework was suggested. Political risk in the international construction industry has been defined by using suggested framework. A political risk analysis system has also been devoloped that can be used for sector's professional as adesion-support system. This thesis adresses the issue of political risk in international construction industry in five chapters which have been summarized below. Chapter 1 Introduction At the beginning of this chapter, the necessity and scope of the thesis was explained. Political risk caused by firm's country was not included in the study. Historical development of the international construction industry and the market share of Turkish contractors have been summarized. The international construction industry was developed at the end of the Second World War to reconstruction of areas devastated during the war. But, it was peaked with the petro dollar investments made in oil producing countries after first oil crisis in 1973-74. The size of the Id's market was in the range of 74 billion to 150 billion dollars between 1980-1994.