FBE- Peyzaj Mimarlığı Lisansüstü Programı - Yüksek Lisans
Bu koleksiyon için kalıcı URI
Gözat
Son Başvurular
1 - 5 / 84
-
ÖgeKentsel boşlukların yeniden işlevlendirilecek yeşil altyapıya kazandırılması bağlamında tasarım sürecinin belirlemesine yönelik bir model önerisi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2020)Günümüz kentlerindeki yoğun nufüs artışı ve buna bağlı olarak yapı stoğu gereksiniminin yükselmesi ile birlikte kentsel boşluklar giderek azalmaktadır. Kentsel boşluklar, kentlerin başta ekolojik olmak üzere ekonomik, sosyal ve estetik gereksinimleri için önem taşımaktadır. Aynı zamanda kentsel boşluk alanları, kentlilere kamusal alanlar oluşturmaktadır. Çağdaş kent tasarımcıları, kentlerdeki boşluk alanlarını yeniden işlevlendirerek, kentin açık alan sistemine katkı sunacak mekanlara dönüştürmektedir. Bu bağlamda, mevcut kentsel boşluk alanları için, geçici veya kalıcı kullanımlar içeren farklı açık mekan tasarım yaklaşımları geliştirilmektedir. Ancak yapılan uygulamalar, çoğu zaman noktasal kararlar taşıyarak, bütüncül bir bağlam öngörmemektedir.Aynı zamanda, kentsel boşluk alanlarının yeniden işlevlendirilmesi için oluşturulmuş belirli kriterler bulunmadığı için, alınan kararların birbirini destekler nitelikle oluşu mümkün olmamaktadır. Çalışmanın amacı, kentsel boşluk alanlarının yeniden işlevlendirilerek, yeşil altyapıya kazandırılması sürecindeki tasarım kriterlerinin bütüncül bir şekilde ortaya konulmasıdır. Bu bağlamda çalışmanın ilk bölümünde, literatür incelemesi yapılarak, kentsel boşluk kavramı, kentsel boşluk tipolojileri ve kentsel boşlukları yeniden işlevlendirme projelerinde öne çıkan mekansal tasarım stratejileri üzerinde durulmuştur. Çalışmanın ikinci bölümünü oluşturan, kentsel boşluk tipolojilerinden biri olan açık yeşil alanlar, kentsel boşlukları yeniden işlevlendirerek, yeşil altyapıya kazandırma sürecinde doğal çevre ve yapılı çevreyi biraraya getiren tasarım etmenlerinin ortaya konulması amacıyla incelenmiştir. Bu anlamda, ölçek ve mekansal program olarak en zengin bağlamı taşıyan açık yeşil alan olan kent parkları üzerinde durulmuştur. Kent parklarının tasarım süreci ve mekansal başarısını belirleyen ölçütlerin, kentsel boşlukların yeniden işlevlendirilerek yeşil altyapı kazandırılması için oluşturulan kriterlere katkı koyması amaçlanmıştır.
-
ÖgeAtaşehir toplu konut alanında açık alanların değerlendirilmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1997)Ataşehir Toplu Konut Yerleşmesinde gerçekleştirilen araştırmanın amacı, toplu konut alanlarında yer alan açık alanların, kullanıcılar tarafından değerlendirilmesidir. Planlı olarak gelişen Ataşehir yerleşmesinde, konutların çevresinde yer alan açık alanlar, alanların kullanılabilirliği, kullanım şekli, yeterliliği konusunda tespitler yapılmakta, açık alanların kullanıcıların konut yakın çevresinden beklentilerine, yaşam biçimlerine, sosyal ve psikolojik gereksinmelerine cevap verip vermediği araştırılmaktadır. Bu amaçla kullanıcıların çevrelerini ne şekilde algıladıkları, değerlendirdikleri ortaya konulmaya çalışılmakta ve memnuniyetlerinin konut çevresinde hangi özelliklere bağlı olarak değiştiği saptanmaya çalışılmıştır. Seçilen çalışma adalarında blokların alçak ve yüksek katlı olmalarına dikkat edilmiş ve açık alan kullanımlarında konutların bu özelliğinin etkisi olup olmadığı konusunda da değerlendirmelere gidilmiştir. Araştırma yedi bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde konuya giriş yapılmış, toplu konut olgusunun tanımı, dünyada ve ülkemizde toplu konut olgusunun tarihsel gelişimi kısaca ele alınmış ve araştırmanın amacı ve kapsamı hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde konu tanınılmış, konut, toplu konut, konut çevresi kavramları ele alınmıştır. Üçüncü bölümde insan-çevre ilişkisi irdelenmiştir. Bu çerçevede etkileşim teorisi, algısal, bilişsel, davranışsal etkileşim, insan gereksinmeleri ve bu faktörlerin tasarıma etkilerinden bahsedilmiştir. Dördüncü bölüm konut dışı alanların tanıtılmasıdır. Konut dışında yer alan donatılardan ve standartlarında bahsedilmiştir. Beşinci bölüm, çalışma alanının tanıtılmasıdır. Ataşehir Toplu Konut yerleşmesinin konumu, kentsel yapısından bahsedilmiş ve çalışma alanı olarak seçilen 1. Etap konutlarının özellikleri ve açık alan kullanımları hakkında bilgi verilmiştir. Altıncı bölümde anket çalışmasının kapsamı ve yöntemi hakkında bilgi verilmiştir. 120 kişiyle anket görüşmesi yapılmış, anket sonuçlan doğrultusunda, kişilerin sosyo ekonomik durumları, açık alan kullanımları, sahip oldukları farklı özelliklerden dolayı çevrelerini ne şekilde algıladıkları, değerlendirdikleri ve memnuniyetleri ortaya konulmuştur. Son bölüm olan sonuç bölümünde anket sonuçlarından elde edilen değerlendirmelerle, kullanıcıları istekleri ve eksikliği hissedilen konularda önerilere yer verilmiştir.
-
Ögeİstanbul'un Bakırköy İlçesi'ndeki açık alan kullanımlarının irdelenmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 1997)"İstanbul'un Bakırköy İlçesi'ndeki Açık Alan Kullanımlarının İrdelenmesi" konulu bu çalışmada Bakırköy'deki açık alanların miktarı ve dağılımı ile, insanların açık alanlarla olan ilişkisi ve açık alan (yeşil alan) kullanımları incelenmiştir. Çalışma altı bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde tez çalışmasının amacı ve kapsamı üzerinde durulmuştur, ikinci bölümde, Bakırköy İlçesi'nin araştırma alam olarak seçilmesinin nedeni ve çalışmada izlenen yöntem verilmiştir. Üçüncü bölümde, araştırma alam olan Bakırköy İlçesi'nin alansal analizi yapılarak, doğal ve sosyal-kültürel özellikleri ortaya konmuştur. Dördüncü bölümde, Bakırköy İlçesi açık alanları uygulama imar planlarında ve mevcut durumda olmak üzere incelenmiş ve İlçe'nin açık ve yeşil alan durumu belirtilmiştir. Beşinci bölümde, Bakırköy İlçesi'ndeki açık (yeşil) alan kullanımlarım ve kullanıcı-açık alan ilişkisini incelemek amacıyla yapılan anket çalışmasının sonuçlarının analizine yer verilmiştir. Sonuçta,Bakırköy halkının açık alanların (yeşil alanların) önemi ve gerekliliği konusunda genelde bilinçli olduğu söylenebilir. Bunun yanında, farklı yaşlarda, farklı gelir ve mesleklere sahip insanların açık alan ihtiyaçları ve kullanımları da birbirinden farklılık göstermektedir. Bütün bunlar dikkate alınarak, sistemli şekilde planlanan alanlar (yeşil alanlar), İlçe için çok daha faydalı olacaktır.
-
ÖgeMeydan mekanlarını oluşturan peyzaj ögeleri : Ortaköy Meydanı ve Bakırköy Özgürlük Meydanı üzerine bir inceleme(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2000)Ülkemizin içinde bulunduğu hızlı kentleşme sürecine paralel olarak, kent nüfusunun sosyal, kültürel, siyasal vb. gibi faaliyetlerini gerçekleştirebileceği, eğlence ve dinlence gibi gereksinimlerini karşılayacağı kentsel mekanlara olan ihtiyacı da artmaktadır. Meydanlar, kentlinin ortak kullanımına açık alanlar olarak, kentliye bütün bu gereksinimlerini karşılayacak mekanları sunarlar. Eski Yunan Dönemi'nden Modern Çağ'a dek, kentlerde ortak yaşamın geçtiği meydan vb. gibi kentsel mekanlar yer almış ve bu mekanlar toplumsal örf ve adetlere göre biçimlenmiş, yer aldıkları toplumun kültürünü, inançlarını ve yaşam değerlerini yansıtmıştır. Meydanlar, en önemli kentsel ve anıtsal yapıların sergilendiği alanlar olarak, kentlerin prestij mekanları haline gelmiş, kent içinde süregelen törenler, kutlamalar, bayramlar, festivaller vb. gibi olaylar hep bu mekanlarda gerçekleştirilmiştir. Ancak, teknolojinin gelişmesiyle birlikte, zaman içinde değişen sosyo-ekonomik şartlar, bu mekanları da etkilemiştir. Kentleşmenin getirdiği trafik, toplu taşımacılık, yeni alt yapı gibi ihtiyaçlar, meydanların eski işlevlerini yitirerek, yayaya hizmetten ziyade taşıt trafiğine hizmet eden alanlar olmalarına yol açmıştır. Bu yüzden, meydanlar çağdaş bir planlama anlayışı içinde yeniden ele alınmalı, yeni işlevler kazandırılarak toplumun yararına sunulmalıdır. Bu çalışmada, kentlerin yapı taşları olan meydanlar ve meydan mekanını oluşturan temel öğeler incelenmiş ve örnek alan olarak seçilen Ortaköy Meydanı ile Bakırköy özgürlük Meydanı'nda bu öğeler analiz edilmiştir. Çalışma 6 bölümden oluşmaktadır. 1. bölüm; kent ve kentli açısından meydanların öneminin anlatıldığı giriş bölümüdür. 2. bölümde; kent yaşamının aynası olup, yerel kültürü, yaşam değerlerini ve kentlilerin sosyo-ekonomik durumlarını yansıtan kentsel mekan kavramı incelenmiştir. Kentleri yaşanmaya değer kılan açık alan kavramı açıklanmış ve kentsel mekanların en belirgin örneği olan meydanlar anlatılmıştır. Ayrıca, kentsel mekanların algılanabilmesini kolaylaştıran mekansal özelliklerden bahsedilmiştir. 3. bölümde; meydan mekanını oluşturan temel öğeler; sosyo-psikolojik, fiziksel ve estetik öğeler olmak üzere üç başlık altında ele alınmıştır. IX Sosyo-psikolojik öğeler; bir meydanda yer alan aktiviteler, buna bağlı olarak meydanın kullanımı ve toplumsal davranış farklılıklarına göre kentsel mekanların şekillenmesidir. Bir meydanın, kullanıcıları tarafından bir mekan olarak kavranabilmesi için sahip olması gereken fiziksel öğeler ise; meydanın sınırlayıcılarının sürekliliği, mekansal kapalılığın sağlanması, meydandaki oran-ölçek kavramı ve yaya dolaşımının sürekliliğinin sağlanmasıdır. Estetik öğeler ise; meydanları yaşanabilir kılan, görünüşlerini etkileyen ve kimliklerinin oluşmasında büyük rol oynayan kent öğeleridir. Bunlar; meydandaki yer döşemeleri, bitkisel elemanlar, oturma birimleri, aydınlatma elemanları, sanatsal öğeler, su öğesi, çiçeklikler, saat kuleleri, kiosklar gibi elemanlardır. 4. bölümde; meydanı biçimlendiren sosyo-psikolojik, fiziksel ve estetik tüm unsurların, tarihsel süreç içerisinde meydan mekanının oluşumunu ne şekilde etkilediği incelenmiştir. İlk düzenli kent meydanı olan Yunan agoraları, daha sonra Roma forumları, Ortaçağ Dönemi'nin küçük ve insan boyutlarındaki meydanları, Rönesans Dönemi'nin süslü ve donatılı meydanları, Barok Dönem'in odaksal meydanları ve son olarak da Osmanlı Dönemi'nden günümüze istanbul'daki meydanlar örneklerle incelenmiştir. Çalışmanın 5. bölümü; meydan mekanını oluşturan temel öğelerin analiz edilebilmesi için yapılan alan araştırmasını içermektedir. Bu amaçla, istanbul'da iki farklı toplanma mekan olarak, Ortaköy Meydanı ve Bakırköy özgürlük Meydanı seçilmiştir. Ortaköy Meydanı, tarihsel özellikleri, sanatsal ve kültürel faaliyetleri, renkli sergileri ve dükkanları ve Boğaziçi'ne açılan eşsiz manzarasıyla, tüm istanbul için önemli bir toplanma mekanıdır. Bakırköy özgürlük Meydanı ise, yaya-taşıt trafiğinin bir düğüm noktası ve kentlinin alış veriş merkezleri, kültür ve eğlence mekanları ile olan bağlantısını sağlayan bir yaya alanı olarak, oldukça canlı bir mekandır. Bu iki meydan, birbirinden farklı kullanım ve özelliklere sahip olmaları dolayısıyla seçilmiştir. Alan araştırması, niteliksel karşılaştırma ve anket yolu ile sayısal karşılaştırma olmak üzere 2 bölümden oluşmaktadır. Niteliksel karşılaştırma yolu ile, Ortaköy Meydanı ve Bakırköy özgürlük Meydanı'nda yapılmış düzenleme çalışmaları ve bu meydanların işlevsel ve mekansal özellikleri incelenmiştir. Anket çalışması ise, her iki meydanın sosyo-psikolojik, fiziksel ve estetik açılardan değerlendirilmesine yöneliktir. Yapılan anket çalışmasında, her iki meydanda da ayrı ayrı 150 kişi ile görüşülmüş, elde edilen sonuçlar grafiklerle verilmiştir. 6. bölümde ise; yapılan bu çalışma neticesinde elde edilen sonuçlar ve Ortaköy Meydanı ile özgürlük Meydanı baz alınarak, ülkemizde bulunan meydanların planlanma ve düzenlenmesi ile ilgili öneriler yer almaktadır. Bu öneriler şunlardır:. Meydanlar, kentlinin ortak kullanımına açık alanlar olarak, toplum yararı gözetilerek, çağdaş bir planlama anlayışı içinde ele alınıp düzenlenmelidir. Meydan mekanlarının, kazandırılacak yeni işlevler ve getirilecek zengin aktivite çeşitleri ile kullanımlarının artması sağlanacaktır. Bu alanlar, yeni kentli nüfusu oluşturan "göç nüfusunun", kenti tanıyıp, kentle bütünleşmesine yardımcı olacak alanlar olarak, bir kentsel buluşma yeri niteliğinde düzenlenmelidir. Meydanlar, yaya kullanımı için görsel olarak zenginleştirilmeli, kullanılan tüm öğelerle, kentliye birey olarak önem verildiği hissettirilmelidir. Bu amaçla, mekansal niteliklere uygun kent mobilyaları seçilmeli, ilgili kurum ve kuruluşlar tarafından bu öğelerin bakım ve onarımlarının yapılması sağlanmalıdır. Kent meydanları, yeşil doku ile bütünleştirilerek canlandırılmalı, kentliye görsel açıdan memnuniyet verici alanlar sunulmalıdır. Kentlerin prestij mekanları olan meydanların aydınlatılmalarına önem verilmelidir. Böylece, estetik yönden çekici ve kullanıcı açısından da güvenli yaya mekanları temin edilir. Sonuç olarak; meydanlar özel bir önem verilerek ele alınmalı, toplum yararı gözeterek, kentlileşme hedefleri doğrultusunda bu mekanlara yeni işlevler kazandırılmalıdır...
-
ÖgeHaliç kıyılarındaki yeni düzenlemeler ve kıyı parklarının kullanıcılar tarafından değerlendirilmesi(Fen Bilimleri Enstitüsü, 2004)Çağlar boyu kıyı, insanlar yaşam kaynağı olduğu kadar onların ekonomik ve fiziksel faaliyetlerine olanak sağlamış ve barınak görevini sürdürmüştür. Kıyı mekanı, her zaman nüfus yoğunluğunun fazla olduğu, gelişme eğrisinin sürekli yükselme gösterdiği bir mekan olmuştur. Kıyılar aynı zamanda yerleşim kadar sarmyinin kurulup gelişmesi için de en elverişli alanlar olarak seçilmiştir. 1900'lü yılların başlarından itibaren kentleşmenin tüm dünyada hızla artışı, sanayinin de kıyı şeritlerim işgal etmesi, sonucunda insanlar için eğlenme, dinlenme için ihtiyaç duydukları rekreasyon mekanlarının ihtiyaca cevap verememesi sonucunda sanayinin kıyıdan geri çekilmesi ve o bölgelerin yeniden düzenlemesi için projeler üretildiği dönem başlamıştır. Kentsel kıyı düzenlemesi sanayinin kıyıdan geri çekilmesinden sonra yeni bir anlam kazanmıştır. Kaybedilen, kötü kullanım yüzünden tahrip olan ve kirlenen kıyının yeniden kente kazandınlması için çok değişik çözüm yollan üretilmeye başlanmıştır. İstanbul'da Haliç kıyılan da sanayinin neredeyse yokettiği, doğal ve kültürel mirasın gözler önünde kaybolduğu kıyı mekanı için en güzel örnek olmuştur. Tarihte saltanatlara sunulan en güzel manzara ve rekreasyon mekanı olan Haliç kıyılan 1930'lu yıllarda sanayi ve endüstrinin yerleştiği bölge olmuştur. Temizlenip bugünkü halini alması için oldukça uzun bir zaman, emek ve ekonomik güç gerekmiştir. İstanbul'un tarihinde, doğal yapısında ve kent peyzajmda önemli bir yeri olmasına rağmen Haliç kıyılan, yakın geçmişe kadar atik merkezi durumunda bırakılmış, kirlilik halkın tepkisiyle karşı karşıya kalmıştır. Böylece Haliç kıyılan için rekreasyon ve dönüşüm projeleri dönemi başlamıştır. Kent halkının gereksinimleri doğrultusunda geliştirilecek projelerde, kentlinin rekreasyonel alan gereksinimini karşılayacak olması, insan-doğa- tarih ilişkisinin gerek doğal gerek tarihi değerleri koruyarak yemden kurulması; Haliç ile deniz ve Boğaziçi ilişkisi, kentlileşme bilincinin yerleşmesi amaçlanmıştır. Projeler kapsamında mevcut değerlerin (su elemanı, bitkisel doku, fauna vb.) korunarak güçlendirilmesi; tarih ve bitkisel tanıtım alanlan; farklı yaş gruplan için sosyal-kültürel faaliyet ve rekreasyon alanlan, bisiklet, koşu parkurlan, dinlenme, seyir teraslan, çeşitli oyun alanlan gibi fonksiyonlar ile, açık hava sineması, tiyatrosu, sergi alam vb., kültürel ünitelere yer verilmektedir. Altınboynuz'un temizlenmesi dünyada geniş yankı bulmuştur. "Haliç Çevre Koruma Projesi", Uluslararası Metropolis Organizasyonu (Dünya Büyükşehirler Birliği) tarafından ilk kez düzenlenen yanşmada birincilik ödülünü almıştır. IX Bu çalışmada önce kıyı tanımı üzerinde durulmuş, çeşitli bilim dallarına göre ve peyzaj verilerine göre kıyı kavramı incelenmiştir. Sonraki bölümde kıyı kullanımları ve kıyı yerleşmelerinin genel sorunları tesbit edilmiştir. Kentsel kıyı mekanının gerekleri doğrultusunda kıyı parklarının önemi de artmış parkların planlama ilkeleri konusuna da yer verilmiştir. Dana sonraki bölümde kıyı mekanı düzenlemelerine bazı örnek kentler seçilmiş ve incelenmiştir. Seçilen örnek kentler dünyada geniş bir yelpazede incelenmiştir. Kuzey Amerika'dan, Avrupa'dan, Uzak Doğu'dan kentler incelendikten sonra İstanbul'dan kıyı düzenlemeleri örnekleri üzerinde durulmuştur. Tarihi yanmada- Marmara kıyılan, Kadıköy yakası-Marmara kıyıları ve Haliç kıyılan İstanbul için seçilen kıyı örnekleridir. Üçüncü örnek olan Haliç kıyılan tez çalışmasının ana konusu olarak ayrıntılı biçimde incelenmiş ve Haliç kıyılanmn coğrafi konumu, tarihsel süreç içerisinde kıyının geçirdiği değişimler anlatılmıştır. Tarihsel süreçte cumhuriyet dönemi incelendiğinde Haliç'teki en çarpıcı değişimlerin bu bölümde olduğu görülmektedir. Cumhuriyet dönemi, ilkyıllar, 1970'li yıllar, 1984 yılı sonrası olarak üç bölümde incelenmiştir. Daha sonra günümüzde Haliç 'te yapılan yeni düzenlemeler Halic'in kuzey yakası ve güney yakası olarak iki kısımda incelenmiştir. Sonraki bölümde Haliç'teki mevcut yeşil alanların rakamsal envanteri çıkanlmıştir. Tüm bu literatür çalışmasından sonra Haliç kıyılarında alan çalışmasına geçilmiş kıyı şeridinde seçilmiş bölgelerde kullanıcılar üzerinde anket çalışması yapılmış ve değerlendirilmiştir. Sonuç olarak anket çahşmalanmn sonuçlanndan yola çıkarak Haliç kıyı şeridindeki yeni düzenlemelerin ve yeşil alanların kullanıcılar tarafından değerlendirmesi ayrıntılı biçimde irdelenmiştir. Sonuç bölümünde yapılan literatür çalışması ve anket sonuçlan rehberliğinde Haliç kıyılan için genel bir öneri ve değerlendirme yapılmıştır. Uzun bir yemden düzenleme sürecinden geçen ve şimdi oldukça estetik bir görünümle kazanan Haliç kıyılanm canlı ve temiz tutmak için gerekli hassasiyet her zaman gösterilmeli kültürel, miraslar kaybedildiğinde kolay geri kazanılamadığı akıllardan çıkmamalı, bu alanlara yeterli bakım ve koruma çahşmalanmn yapılması ihmal edilmemelidir.