Farklı Metallerin Beta Geçirgenliklerinin İncelenmesi

Abstract

Nükleer tekniklerde farklı radyasyon tipleri kullanılabilmektedir. Bu radyasyon tiplerinden biri beta parçacıklarıdır. Beta parçacıklarıyla çalışma, radyasyon güvenliği açısından da önem arz etmektedir. Bir başka deyişle, malzeme ile etkileşimi önemli olmaktadır. Bu Yüksek Lisans Tez çalışması ile, metallerin bir arada kullanılması halinde beta geçirgenliklerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu bağlamda, endüstride farklı sektörlerde sıkça kullanılan bir metal olan bakır ile çalışılması benimsenmiş ve bakır ile birlikte dört farklı metalin (Al, Ni, Ag, Pb) kullanılması halinde söz konusu bu malzemelerin beta geçirgenliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır ve Sr-90 kaynağı kullanılarak transmisyon prensibine uygun olarak deney geometrisi oluşturularak deneyler gerçeklenmiştir. Deneysel çalışmalar sonucunda bakır ile birlikte dört farklı metal için uyum eğrileri çıkartılmıştır.. Çizilen uyum (fitting) eğrilerinin sınanması amacıyla, (çalışılan malzemeler için) uyum (fitting) eğrilerinin çıkarılmasında kullanılmayan malzeme kalınlıklarına ilişkin deneyler de yapılmıştır. Sınama amaçlı deneylerimizle, çizilen uyum (fitting) eğrileri ileri derecede uyumluluk gösterdiği tespit edilmiş ve söz konusu uyum eğrilerinin `kalibrasyon eğrisi' olarak kullanılabileceklerinin mümkün olduğu gösterilmiştir. Öz olarak, belirtmek gerekirse; bu Yüksek Lisans tez çalışması ile, bakır ile birlikte dört farklı metal (Al, Ni, Ag ve Pb) için yapılan deneysel çalışmalarımızla bu malzemelere ilişkin beta geçirgenlikleri belirlenmiş ve beta radyasyonunun bağıl şiddeti ile kalınlığa bağlı olarak kalibrasyon eğrileri çizilebilmiştir. Böylelikle, uygulamaya yönelik, hayata geçirilebilir ve kullanılabilir sonuçlara ulaşılmış bulunmaktadır.

Radiation can be used in different application areas e.g industrial, medical, archaeometric purposes. One of the radiation type is beta particles. Working with beta particles has importance in terms of radiation safety. In this study, the case of metals used in a search aimed at determining the permeability of beta. In this context, in industry within different sectors are commonly used metal copper is chosen. In our study, combining copper with four different metals (Al, Ni, Ag, Pb) are investigated and beta-permeability of those materials are determined experimentally. Sr-90 radioisotope source is used as the beta emitter and the experimental geometry set up according to the transmission principle. The experimental geometry is formed in the same position during the whole experiments. In the results of experimental studies, calibration curves could be drawn for the materials which are four different metals with copper. The Grapher program were used for drawing of the curves via relative intensity and thickness of the materials. The expressions of the curves were determined the Grapher program also. Calibration curves were tested with a different sample which has unusing thickness during the regular experiments. The appropriation of the test experiments and the calibration curves found highly compatible and the curves could be used as the ?calibration curves? are shown. Concise, to indicate, if necessary, the MSc thesis of copper with four different metals (Al, Ni, Ag and Pb) related to beta-permeability were determined and beta radiation relative intensity and thickness depending on the calibration curves produced. Thus implementation, can be applied and available results have been achieved.