Küre Masif Zengin Bakır Cevherinin Basınç Altında Çözündürülmesi

Abstract

Bu çalışmada, Küre cevher yatağından alınan masif zengin bakır cevherinin basınç altında liçi araştırılmıştır. Deneylerde süre, sıcaklık, oksijen kısmi basıncı, katı konsantrasyonu, asit konsantrasyonu, katalizör olarak gümüş iyonları ilavesinin ve mekanik aktivasyonun metal çözünme verimleri üzerindeki etkileri araştırılarak optimum çözündürme koşulları belirlenmiştir. Optimum deney koşulları 160C sıcaklık, 0.4 M H2SO4 konsantrasyonu, 20 bar oksijen kismi basıncı, 50 g/l katı konsantrasyonu ve 120 dak. liç süresi olarak bulunmuştur. Bu koşullarda bakırın %95, kobaltın %70, çinkonun %97 ve nikelin %80’i çözeltiye alınabilmiştir. Ortama az miktarda gümüş iyonları ilavesinin liç prosesinde hızlandırıcı etkisi olduğu tesbit edilmiştir. Mekanik aktivasyon sonrası liç işleminde yüksek çözünme verimleri elde edilmiştir. Aktivasyon sonrası düşük sıcaklıklarda bile (110oC), 10 bar oksijen basıncı altında liç yapıldığında, yaklaşık bakırın %98, kobaltın %75, çinkonun %97 ve nikelin %93’ü çözeltiye alınabilmiştir. Deneyler sonunda Pb, Ag ve Au liç artıklarında toplanmıştır. Mekanik aktivasyon uygulamasıyla masif zengin cevherdeki metallerin çözünme hızlarının yaklaşık % 50 oranında arttığı tesbit edilmiştir.

The aim of this study was to investigate the possibility of recovering metallic values from Küre massive rich copper ore by the pressure leaching. For this purpose massive rich copper ore taken from Küre-copper ore deposit was used. The effects of time, temperature, partial oxygen pressure, solid concentration, acid concentration, silver ion addition as a catalyst and mechanical activation on metal leaching recoveries were investigated and optimum leaching conditions were determined. The optimum leaching conditions were found as 160C temperature, 0.4 M H2SO4 concentration, 20 bar partial oxygen pressure, 50 g/l solid concentration, and 120 min leaching time. Approximately 95% of Cu, 70% of Co, 97% of Zn and 80% of Ni were extracted under the optimum leaching conditions. Silver ions could be added in small quantities for enhancing the leach process. Mechanical activation followed by pressure leaching of Küre massive rich copper ore resulted in high metal dissolution efficiencies. It was found that, when activated, this ore could be hydrometallurgically processed in low temperature of 110C and an oxygen partial pressure of 10 bars. Approximately 98% of Cu, 75% of Co, 97% of Zn and 93% of Ni extraction could be achieved. Pb, Ag, and Au stayed in the leach residues and could be recovered from there. By mechanical activation, the leaching rates of metals from massive rich ore were increased about 50 %.