Sürekli Tavlama Prosesi İle Tavlanacak Derin Çekme Çelik Kalitelerin Sıcak Haddeleme Proses Parametrelerinin Optimizasyonu

Abstract

Bu çalışmada, sürekli tavlama prosesine uygun, yüksek şekillenebilme özelliğine sahip olan Al ile söndürülmüş derin çekme çelik kaliteleri sıcak haddeleme işlemine tabi tutulmuşlardır. Sürekli tavlama prosesi ile tavlanacak olan sıcak haddelenmiş ürünün mikro yapı ve mekanik özellikleri belirli çelik bileşimleri göz önüne alınarak incelenmiş ve sıcak haddeleme proses parametreleri özgün olarak belirlenmiştir. İlk bölümünde, temel amaç ve kısıtlar belirlenmiş ve ilgili proses parametrelerinin saptanması için geliştirilen çözüm yaklaşımı açıklanmıştır. İkinci bölümde, sürekli tavlama prosesinin tarihçesi, teknolojisi ve prensipleri açıklanmıştır. Ayrıca, bu çeşit bir prosesin avantajları ve dezavantajları da incelenmiştir. Üçüncü ve dördüncü bölümde, derin çekme çelik kalitelerinin tavlanması için uygulanan ve sürekli tavlama prosesi için temel özellikler olan kimyasal bileşim, çelik üretim ve sıcak haddeleme işlemleri anlatılmış, nihai özellikleri etkileyen sıcak haddeleme proses parametreleri detaylı bir şekilde incelenmiştir. Beşinci bölümde ise yapılan deneysel çalışmaların proseste öngörülen gelişmeleri ve sonuçları ortaya konmuştur. Burada deneysel çalışmalar mikro yapı, mekanik ve yüzey kalitesi ile boyut özellikleri açısından ele alınmıştır. Deneyler sırasında karbon aralığı % 0.025-0.050 olan derin çekme çelikler kullanılmış ve bu tip çeliklerde sıcak haddeleme işleminde, nihai ürünün mikro yapı ve mekanik özelliklerini belirleyen başlıca slab ısıtma, ikmal ve sarılma sıcaklığının etkileri saptanmıştır. Ayrıca, deneylerde kullanılan bobinlerde yüzey kalitesi ve boyut dağılımı da incelenmiştir. Altıncı bölümde, çalışmanın genel bir özeti yapılmış ve deneylerin sonuçları detaylı olarak irdelenmiştir. Ayrıca yapılan çalışmanın bilimsel açıdan önemi ve gelecekteki araştırmalar için hareket tarzları hakkında bilgiler verilmiştir. Sonuçta, sürekli tavlama prosesi ile haddelenebilecek Al ile söndürülmüş derin çekme çelikler için öngörülen optimum mikro yapı ve mekanik özellikleri sağlayan sıcak haddeleme proses parametreleri saptanmış ve optimize edilmiştir.

In this study, Al-killed deep drawing steels with high formability for the continuous annealing line (CAL) are produced in hot rolling mill. The microstructure and mechanical properties of hot rolled product in the certain chemical composition range for the CAL are examined and optimum hot rolling process parameters are developed. In the first part of the work, the basic purposes and restricts are described and the solution approach for the optimizing of hot rolling process parameters is explained. In the second part, the history, technology and principles of the CAL are described. In addition, the advantages and disadvantages of this process are examined. In the third and fourth part, the basic principles such as chemical composition, steelmaking and hot rolling process parameters, which effect the final product quality, of the CAL steels are described in detail. In the fifth part of this study, the results and stages of experiments are explained. The condition of experiment is examined for the microstructure, mechanical properties, surface quality and dimensions of the coils. The Al-killed deep drawing steels which contain 0.025-0.050 % carbon are used in the experiments and the effect of slab reheating temperature, finishing temperature and coiling temperature of these steels which influence the microstructure, mechanical properties and surface quality of hot rolled steel are defined. Besides, the surface quality and dimension profile of the coils used in the experiments are examined. In the sixth part, the study is reviewed and the results of the experiments are discussed in detail. The importance and the future aspects of the work are discussed. Finally, the hot rolling process parameters providing the optimum microstructure and mechanical properties for deep drawing Al-killed steel for the CAL are determined and optimized.